کشف حباب قیمت در بازار محصولات منتخب کشاورزی

در دهه های اخیر با توجه به افزایش روزافزون جمعیت کشورهای در حال توسعه، نقش کلیدی بخش کشاورزی در تامین مواد غذایی و حفظ امنیت غذایی افراد آشکارتر شده است. گرچه این کشورها نیز با برنامه ریزی در زمینه تولید محصولات کشاورزی و رصد بی ثباتی ها در بازار تا حدودی توانسته اند به امنیت غذایی و اقتصادی دست پیدا کنند. با این حال گاهی اوقات برنامه ریزی ها طبق انتظار پیش نرفته و فرآیند تولید با مشکل روبرو شده است. یکی از مشکلاتی که پیامدهای آن در سطوح خرد و کلان اقتصادی دیده می شود، پیدایش حباب و نوسانات در قیمت محصولات کشاورزی است. در همین راستا این پژوهش به منظور کشف حباب قیمت در بازار محصولات منتخب کشاورزی انجام شد. برای دستیابی به این هدف داده های ماهانه مورد نیاز برای دوره دی ماه 1392 تا آذر 1398 شامل قیمت چهار محصول جو و ذرت تولید داخل و وارداتی به صورت سری زمانی از شرکت پشتیبانی امور دام کشور جمع آوری گردید. برای شناسایی و کشف حباب قیمت در محصولات کشاورزی منتخب، از نسخه عمومی آزمون دیکی- فولر تعمیم یافته با کوچکترین کران بالا (gsadf) استفاده شد. بر اساس یافته های تحقیق، برای تمام محصولات مورد بررسی دو الی سه دوره ی حبابی شناسایی شد. نتایج همچنین نشان داد که بروز حباب قیمت در دوره ی مورد مطالعه از عواملی فراتر از اصول بازار نشات گرفته است. با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران مشخص شد که جهش نرخ ارز مهمترین عامل در پیداش رفتارهای حبابی بوده است. نظر به اینکه در دوره مطالعه اکثر حباب های قیمتی به دلیل نوسانات نرخ ارز رخ داده است، یکی از سیاست های دولت می تواند کنترل نرخ ارز و نظارت بر آن باشد. بانک مرکزی نیز با اعمال سیاست هایی از جمله افزایش عرضه ارز، افزایش موقتی نرخ بهره سپرده ها، تعیین سقف مبادلات سرمایه ای و نظارت بر بازارهای آتی ارز، می تواند به کاهش نوسانات غیرمنتظره ارز کمک کند.