نقش تحقیق آزمایشی به عنوان رویکردی نوآورانه در بهبود کسب‌وکار

روش تحقیق آزمایشی و پژوهش در آزمایشگاه به عنوان مسیر اصلی تحقیق در شاخه‌های گوناگون علوم طبیعی و علوم پایه مانند فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی، و هم‌چنین رشته‌های فنّی- مهندسی و تجربی، رویه‌ای مرسوم و رایج است. به‌کارگیری این روش در علوم اجتماعی و رفتاری، اگرچه از دیرباز مورد توجّه قرار گرفته، اما امروزه و در پارادایمی جدید، رویکردی نوآورانه و منعطف برای پژوهشگران این حوزه به شمار می‌رود. علی‌رغم وجود تمایلاتی برای استفاده از تحقیقات آزمایشی در زمینه‌های مدیریت کسب‌وکار و اقتصاد طیّ دهه‌های اخیر، هم‌چنان به نظر می‌رسد از این طرّاحی‌ها در پژوهش‌های مربوطه -به‌ویژه در منابع علمی داخلی- به طور کامل استقبال نشده است. بااین‌که دلایل متعدّدی برای این امر وجود دارد، مهم‌ترین دلیل، شناخت ناکافی و برخی سوبرداشت‌ها درخصوص پژوهش‌های آزمایشی و آزمایشگاهی است. کامل‌ترین نوع آزمایش، آزمایش کنترل‌شدۀ تصادفی است. تصادفی‌سازی در آزمایش‌ها، تاثیر تمام ویژگی‌های قابل مشاهده و ناشناخته را کنترل می‌کند. آزمایش‌های آزمایشگاهی به‌خصوص برای حدّاقل کردن تهدیدات معطوف به اعتبار درونی و برقراری روابط علّی مناسب هستند، چرا که شرکت‌کنندگان به طور تصادفی به رفتارها تخصیص می‌یابند و این نوع طرّاحی‌ها، برای پژوهشگر درجۀ بالایی از کنترل بر متغیّرهای مستقل و خارجی را فراهم می‌نمایند. مطالعۀ حاضر درنظر دارد ضمن معرّفی اجمالی ابعاد تحقیق آزمایشی در زمینه‌های مدیریت و اقتصاد، و مروری بر کاربردهای گوناگون آن، نقش این روش‌شناسی را به عنوان رویکردی جدید در بهبود حوزه‌های گوناگون کسب‌وکار تبیین نماید. پژوهشگران رشتۀ مدیریت و مدیران سازمانی می‌توانند ضمن کسب شناخت از ظرفیت‌های تحقیق آزمایشی و آزمایشگاهی و آشنایی با حوزه‌های کارکردی آن، از این روش برای انجام پژوهش‌های خود در زمینه‌های تخصّصی مدیریت بهره گیرند.