یافته ای جدید از اثر نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران: رویکرد رگرسیون انتقالی ملایم

تاثیر پدیده نوسانات نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی بخصوص در کشورهای صادرکننده نفت از جمله ایران همواره مورد پرسش سیاستگذاران، فعالان اقتصادی و محققان بوده است. اینکه آیا تغییرات نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی دارای اثرنامتقارن است؟ و در صورت وجود اثر نامتقارن در چه حدود آستانه ای از نرخ ارز، افزایش نرخ ارز نقش مشوق و یا تهدیدکننده برای صادرات غیرنفتی دارد. با توجه به نتایج متفاوت مطالعات پیشین در مورد رابطه نرخ ارز و صادرات غیر نفتی در ایران، احتمال وجود رابطه غیرخطی و اهمیت این موضوع، هدف این مطالعه، بررسی اثر نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی می باشد. بدین منظور از یک مدل رگرسیون انتقالی ملایم برای داده های سالیانه دوره زمانی 1395-1372 در اقتصاد ایران استفاده شده است. طبق نتایج، حدود آستانه ای برای نرخ ارز در دوره مورد بررسی تعیین شد و در محدوده های بدست آمده از نرخ ارز رفتار متفاوت صادرات غیرنفتی در مقابل افزایش نرخ ارز مشاهده شد. در واقع با توجه به حدود آستانه حاصل شده برای نرخ ارز در این مطالعه در دوره زمانی مورد بررسی هر دو روابط خطی و غیر خطی برقرار بوده است که این امر می تواند نتایج متفاوت ودر برخی موارد متضاد در مورد اثرگذاری متغیرهای نرخ ارز، تولید ناخالص داخلی و تورم بر صادرات غیرنفتی در مطالعات پیشین برای ایران را توجیه نماید. به طور خلاصه دو نتیجه جالب توجه حاصل شده است: اول اینکه، در حالت برقراری رژیم غیرخطی، افزایش نرخ ارز از مجرای افزایش تورم می تواند منجر به کاهش صادرات غیرنفتی شود به عبارتی در این حالت اثر غیرمستقیم افزایش نرخ ارز قابل مشاهده است. دوم اینکه، در برقراری رژیم غیرخطی، افزایش تولید ناخالص داخلی کمتر منجر به افزایش صادرات غیرنفتی می شود.