تاثیر برنامه آموزش پیشگیری از استئوپروز بر به کارگیری دختران دبیرستانی

یکی از بهترین معیارهای پیشگیری از استئوپروز، داشتن استخوان های قوی در سنین کودکی و نوجوانی است. طبق محاسبات انجام شده افزایش دادن حداکثر ده درصد توده استخوانی می توان تا پنجاه درصد خطر شکستگی های استئوپروتیک رادرسنین سالمندی کاهش داد. درنتیجه یک روش موثرپیشگیری آن است که تاحد امکان درطی نوجوانی استخوانهای قوی ساخته شوند لذا بر آن شدیم که تاثیر برنامه آموزش پیشگیری از استئوپروز بر به کارگیری دختران دبیرستانی را بررسی نمائیم. این مطالعه، مداخله‌ای (‌نیمه تجربی)‌ تصادف شده است که 600 دانش آموزان دختر دردبیرستان های دولتی منطقه 6 انتخاب شدند سپس به صورت تصادفی در دو گروه مداخله(دانش آموز)300 و گروه کنترول(300 دانش آموز) مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه گیری بصورت خوشه ای تصادفی می باشد. ابزار این مطالعه پرسشنامه پژوهشگر ساخته می باشد که از دو بخش تشکیل شده است : الف ) مشخصات دموگرافیک ، ب ) سوالات مربوط به بکارگیری . پس از پایایی و روایی ابزار، پیش آزمون را در کل دبیرستان های انتخاب شده بین دانش آموزان سال دوم دبیستان تکمیل گردید سپس نیمی از دبیرستان های انتخاب شده ( گروه آزمون ) در دو جلسه آموزش وکتابچه داده شد همچنین پوستر در محل آموزش نصب گردید. بعد از دو هفته اتمام مداخله، پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد . به گروه کنترول نیز از لحاظ اخلاقی، بعد از پس پس آزمون کتابچه آموزشی داده شد. به منظور دست‌یابی به هدف پژوهش اطلاعات توسط پرسشنامه دوقسمتی به صورت پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری، در دو گروه کنترل و مداخله طی دو جدول تجزیه و تحلیل آماری انجام گرفت که: یافته های‌ پژوهش، در ارتباط با مشخصات فردی واحدهای مورد پژوهش با آزمون آماری کای دو بین دو گروه درارتباط با مشخصات دموگرافی معنی دار نشد، لذا همگن بودند، همچنین از نظر توزیع فراوانی، در رابطه با سن بیشترین درصد در گروه کنترل (60%) و در گروه مداخله (57%) در گروه سنی 16 سال قرار داشتند. از نظر توزیع فراوانی رشته تحصیلی اکثریت در گروه کنترل (3/35%) و در گروه مداخله (7/46%) ریاضی بودند. از نظر میزان به کارگیری قبل از آموزش بیشترین درصد توزیع فراوانی در گروه کنترل (7/85%) و در گروه آزمون (7/86%) در سطح نسبتاً مطلوب قرار داشتند و با استفاده از آزمون اماری تی زوج ارتباط معنی داری بین دو گروه قبل از آموزش وجود نداشت. ولی بعد از آموزش بین دو گروه مداخله و کنترل با آزمون تی زوجی ارتباط معنی داری ( 001/0p= ) را نشان داد و از نظر توزیع فراوانی بیشترین درصد در گروه کنترل ( 7/83%p=) و در گروه آزمون (87%p=) در سطح نسبتاً مطلوب بود .استئوپروز یکی از بلایای قرن اخیر است به طوری که سازمان بهداشت جهانی استئوپروز را همراه با سرطان ، سکته قلبی و مغزی به عنوان چهار دشمن اصلی بشر اعلام نمود. استئوپروز علاوه بر علائم جسمی ، عملکرد اجتماعی و عاطفی فرد را نیز درگیر می کند. تغییر در ظاهر و عملکرد بدن باعث اضطراب می شود. با توجه به مشکلات حاصل از استئوپروز باید برنامه های آموزشی توسط سازمانهای متولی طرح شود و جهت حفظ سلامتی و پیشگیری از ناتوانی ناشی از استئوپروز این برنامه ها در اولویت قرار گیرد .