بلایای طبیعی، جهانی‏ شدن، توسعۀ مالی و نابرابری درآمد در ایران

هدف اصلی این مطالعه بررسی چگونگی تاثیر بلایای طبیعی بر نابرابری درآمدی در ایران در طی دورۀ 1400‏-‏1359 است. هدف فرعی این پژوهش بررسی همزمان اثر نامتقارن شاخص‏‌های توسعۀ مالی و جهانی‌‏شدن بر نابرابری درآمدی است. برای انجام پژوهش از روش رویکرد خودرگرسیون با وقفه‌‏های گستردۀ غیرخطی (nardl) استفاده شده است. بر اساس نتایج در کوتاه‏‌مدت و بلندمدت ضریب بلایای شدید طبیعی، شاخص جهانی‏‌شدن، تولید ناخالص داخلی و نرخ تورم اثر مثبت و معناداری بر نابرابری درآمدی دارند. ضریب شاخص آموزش، مجذور تولید ناخالص داخلی و شاخص توسعۀ مالی اثر منفی و معناداری بر نابرابری درآمدی دارند. نتایج رابطۀ درجۀ دوم نابرابری درآمد و رشد اقتصادی در این مطالعه فرضیۀ کوزنتس را تایید می‏‌کند. همچنین، نتایج، اثر نامتقارن توسعۀ مالی و جهانی‏‌شدن بر نابرابری درآمدی را تایید می‏‌کند. بر طبق نتایج این مطالعه افزایش تعداد حوادث شدید طبیعی، فرایند جهانی‏‌شدن و کاهش توسعۀ مالی سبب افزایش نابرابری درآمدی در ایران می‌‏شود.

natural disasters, globalization, financial development and income inequality in iran

this study investigates the impact of natural disasters on income inequality in iran from 1980 to 2021. it also explores the moderating effects of financial development and globalization on this relationship. the non-linear autoregressive distributed lag (nardl) method is employed for the analysis.the findings reveal that several factors influence income inequality (measured by the gini coefficient) in both the short and long term. positive and significant effects were observed for gdp, inflation, severe natural disasters, and the globalization index. conversely, education level, the square of gdp (indicating an inverted u-shaped relationship), and the financial development index exhibited negative and significant effects.these results support kuznets’ hypothesis, suggesting that income inequality initially rises with economic growth (gdp) before ultimately declining. furthermore, the study confirms an asymmetric effect of financial development and globalization on income inequality. the analysis suggests that an increase in severe natural disasters, globalization, and a decrease in financial development all contribute to rising income inequality in iran.