آسیب‏‌شناسی اثر ساختار بودجۀ دولت بر توان تولید ملی؛ با تاکید بر بودجۀ سال 1400 کل کشور

اصلاح مالیۀ عمومی، در راستای رعایت انضباط مالی و بودجه‌‏ای، یکی از محورهای سیاست‏‌های کلی تولید ملی و حمایت از کار و سرمایۀ ایرانی (1391) بوده است. باوجوداین، بررسی ساختار بودجه‏‌های یک دهۀ اخیر نشان می‏‌دهد که بودجه‏‌های سنواتی، هنوز از کاستی‏‌های جدی رنج برده و همراه با تداوم و تعمیق کسری تراز عملیاتی طی یک دهۀ اخیر، برای ترمیم این کسری، عمدتاً از شیوه‌‏های ناپایدار و بعضاً موهومی استفاده شده که ساختار تولید را تخریب کرده است. در بررسی حاضر، که به احصای سازوکارهای تاثیر ترمیم بودجه بر ساختار تولید اختصاص داشته، به‏‌طور مشخص در بودجۀ سال 1400، روش‏‌های ترمیم کسری تراز عملیاتی در قالب 6 روش بیش‌‏برآوردی درآمدهای نفتی، برداشت از صندوق توسعۀ ملی، واگذاری شرکت‌‏های دولتی در قالب «ردّ دیون»، واگذاری شرکت‏‌ها در قالب سهام صندوق‏‌های مبادله‏‌پذیر (etf)، واگذاری دارایی‏‌های دولت و انتشار اوراق مالی شناسایی شده است. بررسی‏‌ها نشان می‏‌دهد این اقدامات ترمیم کسری بودجه‏، دور باطلی را شکل داده که نتیجۀ آن تشدید تخریب تولیدمحوری و کاملاً مغایر با سیاست‏‌های کلی تولید بوده است. از‌این‏‌رو، درنهایت، پیشنهاد شده است که اصلاحات ساختاری در بودجه، در هر دو سطح منابع و مصارف، با تاکید بر بودجه‌‏ریزی برنامه‏‌ای و اصلاحات مالیاتی در کانون تلاش‏‌های دولت جدید، در تدوین برنامۀ هفتم توسعه و نیز لایحۀ بودجۀ 1401 صورت گیرد.

the effect of government budget structure on the national productivity; with emphasis on the budget of 2021

increasing production capacity, which is the main focus of the slogan of recent years, requires extensive structural reforms in the iranian economy, of which public finance reform is one of the bottlenecks. this issue has been considered in the design of general policies of the resilient economy (2013) and based on this, the reform of the government’s revenue system has been targeted. an examination of the budget structure of the last decade shows that the annual budgets have been slightly adapted to the requirements of a resilient economy. due to the significant increase in the operating balance deficit in recent years, unstable and sometimes imaginary methods have been used to counter this deficit. specifically in the budget of 2021 from the 6 methods of overestimating oil revenues, withdrawals from the national development fund, divestitures of stateowned companies in the form of &debt relief&, divestitures of companies in the form of exchange traded funds (etfs), the focus is on divestitures of government assets and issuance of securities. studies show that these measures have formed a vicious circle, which has resulted in the intensification of destruction of productionoriented activities. therefore, structural reforms in the budget at the level of resources and expenditures is of great necessity, as to move in the direction of increasing the country’s productive strength.