بررسی تجربیات خصوصی‌سازی کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته در زمینه تحقیقات کشاورزی و ارایه مدل در ایران

سیاست خصوصی سازی در دهه های اخیر، به طور چشمگیری توسط کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه پیگیری و اجرا شده است؛ به طوری که این سیاست به عنوان یکی از برنامه های اصلاح ساختار اقتصادی در اکثر کشورهای جهان، پیگیری و اجرا می شود. اگرچه نتایج اجرای این سیاست در بیشتر کشورهای توسعه یافته با موفقیت همراه بوده، در کشورهای در حال توسعه، نتایج خصوصی‌سازی و مولفه های آن، کاملاً مشخص نشده است. لذا، هدف کلی این تحقیق، بررسی تجربیات خصوصی‌سازی کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، در زمینه تحقیقات کشاورزی و ارائه مدل در بخش کشاورزی ایران است. این تحقیق، در دو مرحله به انجام رسیده است: مرحله اول، با استفاده از روش تحقیق کیفی فراترکیب، مولفه‌های تاثیرگذار در خصوصی‌سازی شناسایی شدند. برای این منظور، 42 اثر منتخب در مجلات معتبر بین المللی در محدوده سال‌های 2000-2018 با محوریت موضوعی خصوصی‌سازی و تحقیقات کشاورزی انتخاب شدند که در پنج مرحله جداگانه، اهداف به کار رفته، نمونه‌ها، روش تحقیق، یافته‌ها و نتایج به کار رفته در منابع، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج مرحله اول تحقیق، به جدا سازی پنج محور اساسی در زمینه خصوصی‌سازی منجر شد. محورها عبارت بودند از: 1 - علل گرایش به خصوصی‌سازی: : با مولفه های افزایش کارایی، بهبود وضع مالی دولت، گسترش بازار سرمایه، کاهش هزینه ها، ایجاد اشتغال و کاهش بوروکراسی اداری؛ 2- موانع خصوصی‌سازی: با مولفه های وجود ابهام های سیاسی و قانونی، مخالفتگروه های ذی نفع قوی، ضعف مالی دولت، نرخ بالای بیکاری، افزایش رقابت در بازارهای جهانی، مهارتورم و کاهش حجم تصدی گری دولت؛ 3- معایب خصوصی‌سازی: با مولفه های عدم تمایل به عرضه خدمات در مناطق محروم، نادیده گرفتن مسائل زیست محیطی، کاهش کنترل دولت بر نوع و کیفیت خدمات رسانی و وجود قراردادهای ناامن شغلی؛ 4 - راهکارهای خصوصی‌سازی: شامل عرضه سهام، فروش مستقیم دارایی ها، عقد قرارداد پیمانکاری و تغییر ساختار بازار مصرف؛ 5- پیامدهای خصوصی‌سازی: شامل افزایش کارایی، بهبود وضع مالی دولت، کاهش هزینه ها، ایجاد اشتغال و کاهش بوروکراسی اداری. در مرحله دوم تحقیق با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها، پنج محور اصلی شناخته شده در سه مرحله، کدگذاری شدند. در این مرحله، از کنار هم قرار گرفتن زمینه‌ها، علت‌ها، راهکارها و پیامدها، مدل پیشنهادی خصوصی‌سازی کشاورزی در ایران شکل گرفت. در مرحله سوم، با استفاده از روش کمی مدل سازی معادلات ساختاری، مدل پیشنهادی مورد راستی آزمایی قرار گرفت. نتایج این بخش مشخص کرد که هر پنج مولفه، علل گرایش به خصوصی سازی، راهکارهای خصوصی سازی، موانع خصوصی سازی، معایب خصوصی سازی و پیامدهایخصوصی سازی، رابطه مثبت و معنی داری با خصوصی سازی در تحقیقات کشاورزی دارند.

Investigating the Privatization Experiences of Developing and Developing Countries in Agricultural Research and Presenting Modeling in Iran

The overall purpose of this study is to examine the privatization experiences of developing and developed countries in agricultural research and modeling in the Iranian agricultural sector. In the first stage, the influential factors in privatization were identified using the crosslinked research method. For this purpose, 42 selected papers in internationally accredited journals in the period 20002018 were selected with a thematic focus on privatization and agricultural research. In five separate stages, the objectives, samples, research method, findings and results were selected. The results of this phase resulted in the separation of five key factors in privatization. The factors were 1) Causes of privatization tendency: to increase efficiency, improve government finances, expand capital markets, reduce costs, create employment, and reduce administrative bureaucracy 2) Privatization Barriers: Component Political and legal uncertainties, strong stakeholder opposition, government financial weakness, high unemployment, increased competition in world markets, inflation control, and reduced government tenure. 3) Privatization Disadvantages: Component the reluctance to provide services in disadvantaged areas, ignoring environmental issues, reducing government control over the type and quality of service provision, and the existence of insecure employment contracts 4) Solutions Privatization: Including equity, direct selling of assets, contracting, and restructuring of the consumer market. 5) Consequences of privatization: Increasing efficiency, improving government finances, reducing costs, creating employment and reducing bureaucracy. In the second phase of the research, using the qualitative research method by grounded theory, the five main factors identified were coded in three stages and the proposed model of agricultural privatization in Iran was put together to bring together the contexts, causes, solutions and consequences.