ارزیابی پیامدهای نواحی صنعتی بر توسعه روستایی (نمونه موردی روستای خیرآباد استان مرکزی)

صنعتی‌سازی به عنوان یکی از رویکردهای توسعه روستایی را می‌توان در دوگروه تقسیم‌بندی کرد. گروه اول صنایعی هستند که در ارتباط و مکمل فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستا هستند و می‌توانند اثرات مثبتی بر جوامع روستایی داشته باشند. دسته دوم در ارتباط با فضای روستا نیستند و معمولاً جانشین فعالیت‌های اقتصادی روستا می‌شوند. نواحی صنعتی روستایی بر اساس ویژگی‌هایی که دارند در دسته دوم قرار می‌گیرند که رویکرد غالب برنامه‌ریزان کشور ما نیز بوده و تاکنون از این راهکار به کرات بهره گرفته شده است. فرض مقاله حاضر این است که چنین نواحی در حین اینکه کارایی لازم را ندارند، می‌توانند آثار زیان‌باری نیز به دنبال داشته باشند. همچنین هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ایجاد نواحی صنعتی بر توسعه روستایی (نمونه موردی: روستای خیرآباد استان مرکزی) است. به همین منظور، به ارزیابی اثر ناحیه صنعتی در روستای خیرآباد واقع در شهرستان اراک پرداخته شده است. روش ارزیابی این پژوهش تجزیه و تحلیل بر اساس پرسش‌نامه و با استفاده از روش مقایسه‌ای من‌ویتنی و تحلیل عاملی بوده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که اثر صنعتی‌سازی بر روی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی مثبت و بر روی ابعاد فرهنگی، کشاورزی، گردشگری، محیط‌زیستی و کالبدی منفی بوده است.

Assessing the Impact of Industrial Areas on Rural Development (Case Study of Kheirabad Village of Markazi Province)

Industrialization as one of the rural development approaches can be divided into two groups. The first group are industries that are related to and complementary to the social, economic, and environmental activities of the village and can have positive effects on rural communities. The second category is not related to rural space and usually substitutes for rural economic activities. Rural industrial areas, according to their characteristics, fall into the second category, which is also the dominant approach of our country planners and so far this approach has been used frequently. The assumption of the present paper is that such areas can have harmful effects while not performing well. The purpose of the present study is to investigate the impact of industrial areas on rural development (Case Study: Kheirabad Village of Markazi Province). To this end, the impact of the industrial zone on the village of Kheirabad in Arak city has been evaluated. The evaluation method of this study was questionnairebased analysis using MannWhitney comparative method and factor analysis. The results show that the effect of industrialization on economic, social and infrastructural dimensions is positive and on cultural, agricultural, tourism, environmental and physical dimensions is negative.