ولاء و پیوند میان جوامع مسلمان با اتکای بر شبکه ولاء در اندیشه امام خمینی (ره)

ولاء و پیوند میان مسلمانان و برائت از کافران، از تعالیم بنیادی اسلام در حیات اجتماعی محسوب می‌شود که شکل ‌دهندۀ هویت واحدی تحت عنوان امت واحده می‌باشد. امام خمینی (ره) در مسیر مبارزه و نیز در دوره حاکمیت، ولاء میان جوامع مسلمان را راهبردی اساسی تلقی نمودند. ویژگی ولاءِ میان جوامع مسلمان در اندیشه امام خمینی(ره)، نظام‌مندی و غایتمندی ولاء است. سوال اصلی مقاله این است که در اندیشه امام(ره)، پیوند میان جوامع مسلمان در قالب چه نظام و الگویی امکان‌پذیر است؟ در پاسخ، با بهره‌گیری از نظریه شبکۀ ولاء آیت‌الله آصفی، این فرضیه بررسی می‌شود که امام(ره) ولاء و پیوند میان جوامع مسلمان را در چارچوب یک نظام و شبکه با غایت تقرّب الهی امکان‌پذیر می‌دانند. در این نظام ولاء – برائت که از سه بُعد طولی (مناسبات جامعه با خدا و اولی‌الامر)، عمقی (میراث الهی و سنّت معصومین) و عرضی(روابط و مناسبات امت اسلامی) برخوردار است، بُعد عرضی (پیوند میان جوامع مسلمان) تابع دو بُعدِ طولی (امّ‌القراء) و عمقی (سنّت و تاریخ معصومین) است. بُعد عمقی بسترساز فکری و تبیین‌کنندۀ حدود و ثغور شبکه ولاء و هویت‌بخشِ دو بُعد دیگر است و بُعد طولی تامین‌کننده اقتدار و امنیت لازم برای بُعد عرضی و رابطه انسان‌های مسلمان است. این نظام ولایی، از یک سو بر پیوند میان «خود»(مسلمانان) و از سوی دیگر بر برائت از «غیر» (کفار) ابتنا دارد.