تحلیل سازو کارهای تربیت سیاسی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با رویکرد کنشگری آگاهانه سیاسی

تربیت سیاسی ازجمله مفاهیم است‌که از دیرباز موردتوجه اندیشمندان سیاسی بوده است. در دنیای امروز نیز اهمیت تربیت سیاسی به‌واسطه آن‌که بخشی از فرایند توسعه به‌ شمار می‌رود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در مقاله حاضر به بررسی این سوال پرداخته‌ شده است‌که ساز و کارهای تربیت سیاسی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران چیست و چه تاثیری بر کنشگری آگاهانه سیاسی دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سوال مورداشاره پرداخته‌شده است. نتایج براین امر دلالت دارد که یکی از مهم‌ترین نهاد متولی امر آموزش در قانون اساسی وزارت آموزش و پرورش است که بخشی قابل ‌توجهی از فرایند تربیت سیاسی را بر عهده دارد. اما به نظر می‌رسد به دلایلی چون ناکارآمدی بخش‌هایی در اسناد بالادستی وزارتخانه آموزش و پرورش، ناکارآمدی بخش‌هایی در معاونت پرورشی و فرهنگی، حمایت شعارگونه سیستم مدیریت کلان و ناکارآمدی به دلیل بخش‌هایی در مدارس تربیت سیاسی در نظام آموزش و پرورش ایران منجر به کنشگری آگاهانه سیاسی نشده است. مطابق چارچوب نظری انتگرال، عدم طرد، پذیرش تکثر سیاسی و ایجاد فضای بین‌الاذهانی و به رسمیت شناختن دیگری، مهمترین ساز و کارها و بایسته‌های تربیت سیاسی منجر به کنشگری آگاهانه است.

analyzing the mechanisms of political education in the education system of the islamic republic of iran with the approach of conscious political activism

political education is one of the concepts that has been the concern of political thinkers for a long time. in today’s world, the importance of political education is of special importance due to the fact that it is considered a part of the development process. in the present article, this question has been examined - what are the mechanisms of political education in the education system of the islamic republic of iran and what effect does it have on conscious political activism? this article is descriptive and analytical, and the mentioned question has been investigated using the library method. the results indicate that one of the most important institutions in charge of education in the constitution is the ministry of education, which is responsible for a significant part of the political education process. but it seems that due to reasons such as the ineffectiveness of departments in the upper-level documents of the ministry of education, the ineffectiveness of departments in the ministry of education and culture, the slogan-like support of the macro-management system, and the ineffectiveness of departments in political training schools in iran’s education system, it has not led to conscious political activism. according to the integral theoretical framework, non-rejection, acceptance of political pluralism and creation of intersubjective space and recognition of others are the most important mechanisms and requirements of political education leading to conscious action.