رهیافتی مقایسه‌ای به جامعه‌شناسی سیاسی انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: اثرات جامعه‌شناختیِ درآمدهای نفتی در دو کشور ایران و نروژ)

مفهوم کارویژه استخراجی در واقع منابعی است که تمامی نظام های سیاسی حتی ساده ترین آن ها از محیط خود بر میگیرند. رایج ترین شکل استخراج منابع در کشورهای امروزی دریافت مالیات است. منظور از کارویژه توزیعی نیز تقسیم انواع مختلف پول، کالا، خدمات و فرصت ها توسط سازمان های دولتی در میان افراد و گروه های موجود در جامعه است. نگارنده در این تحقیق در پی آن است تا به بررسی تاثیر درآمد های نفتی بر کارویژه های استخراجی و توزیعی نظام سیاسی در دو کشور ایران و نروژ بپردازد، که هر کدام از میزان قابل توجهی از منابع طبیعی بهره مند می باشند. اما به نظر می رسد تاثیر درآمد ناشی از این منابع در این دو کشور کاملا متفاوت بوده است. در واقع سوال اصلی این است که درآمدهای نفتی چه تاثیری بر کارویژه های نظام سیاسی دو کشور فوق دارند. در این پژوهش با بهره گیری از روش تطبیقی در پی آنیم تا مشخصا این تاثیر را بر دو کار ویژه استخراجی و توزیعی نظام سیاسی بررسی نماییم. این طور به نظر می رسد که درآمدهای نفتی تحت تاثیر عواملی مانند درجه توسعه یافتگی، کیفیت نهادهای حکمرانی و نحوه مدیریت تاثیری دو گانه و متفاوت بر این کارویژه ها در ایران و نروژ بر جای گذاشته اند. در فرایند تحقیق تلاش می شود به سوالات دیگری نیز پاسخ داده شود از جمله این که؛ نظریه بلای منابع چیست؟ عملکرد متفاوت کشورهای صاحب منابع طبیعی در چه عواملی ریشه دارد؟ پیشینه نفتی دو کشور ایران و نروژ چه تفاوتی با هم دارند؟ سه نوع عمده از تحلیل مقایسه ای در علوم اجتماعی وجود دارد؛ مطالعات موردی کشورها در چارچوب مقایسه ای، مطالعات نظام مند تعداد معدودی از کشورها و مقایسه جهانی بر پایه تحلیل آماری. در این تحقیق رویکرد سوم مورد استفاده قرار گرفته است که در آن با دو رهیافت مواجهیم مقایسه کشورهای نسبتا مشابه و مقایسه کشورهای نسبتا متفاوت.

a comparative approach to the political sociology of the islamic revolution (case study: the sociological effects of oil revenues in the two countries of iran and norway)

the concept of special extractive work is actually the resources that all political systems, even the simplest ones, take from their environment. the most common form of resource extraction in today’s countries is taxation. the purpose of special distribution is the distribution of various types of money, goods, services and opportunities by government organizations among individuals and groups in society. in this research, the author seeks to examine the impact of oil revenues on the extractive and distributional features of the political system in the two countries of iran and norway, each of which benefit from a significant amount of natural resources. but it seems that the impact of income from these sources was completely different in these two countries. in fact, the main question is what effect oil revenues have on the political system of the above two countries. in this research, by using the comparative method, we seek to specifically examine this effect on the two special tasks of extraction and distribution of the political system. it seems that oil revenues under the influence of factors such as the degree of development, the quality of governance institutions and the way of management have left a double and different impact on these special tasks in iran and norway. in the research process, other questions are tried to be answered, such as; what is resource disaster theory? the different performance of countries with natural resources is rooted in what factors? what is the difference between the oil history of iran and norway? there are three main types of comparative analysis in social sciences; case studies of countries in a comparative framework, systematic studies of a small number of countries and global comparison based on statistical analysis. in this research, the third approach has been used, in which we are faced with two approaches: comparing relatively similar countries and comparing relatively different countries.