مطالعه عوامل موثر بر ظهور فساد اداری و الگوهای پیشگیری از آن به روش استقرایی فراترکیب کیفی

زمینه و هدف: فساد اداری همان سوءاستفاده از مقام، موقعیت و قدرت عمومی-دولتی واگذارشده به فرد برای منافع شخصی است. مطابق گزارش سازمان شفافیت بین الملل ( 2021 ) و پژوهشها (بازه زمانی 1383 تا 1401 )، فساد اداری در ایران روندی افزایشی داشته است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه عوامل موثر بر ظهور فساد اداری و الگوهای پیشگیری از آن است.روش: روش پژوهش از نوع استقرایی فراترکیب کیفی در بازه زمانی 1383 تا 1401 است که به روش نمونه گیری غیر احتمالی (تعمدی) از 80 سند تحقیقی طی هفت مرحله الگوی سانردوسکی و باروسو 43 نمونه پژوهشی با رعایت ملاک ورود (داشتن متغیرهای مستقل علمی، روایی و پایایی پژوهش، مجله معتبر علمی) انتخاب شد. این روش شامل هفت گام است که به ارزیابی و تحلیل نظام مند نتایج پژوهش های پیشین درباره موضوعی خاص (فساد اداری) می پردازد و این امکان را به محقق می دهد تا با روشی ساختارمند از نتایج مطالعات مرتبط با موضوع تحقیق برای طرح الگوی جامع و ترکیبی (با رعایت روایی علمی) استفاده کند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل سازمانی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قانونی و عوامل جمعیتی در ظهور فساد اداری نقش مهمی دارد. هم چنین مهمترین و عمومی ترین الگوهای پیشگیری از فساد در ایران شامل عوامل سازمانی (چابک سازی سازمانی، اصلاح روشهای قانونی، کنترل سازمانی)، فرهنگی (آموزشی، فرهنگ سازی، شفافیت رسانه ای، اخلاقی)، اقتصادی (شغلی و رفاهی) اجتماعی (سرمایه اجتماعی و حکمرانی متعالی)، سیاسی (حزبی و اجرایی) و روانی (فضای شغلی و هویتی- فردی)است.نتیجه گیری: فساد اداری مطابق نتایج پژوهش، شکلی از بی سازمانی اجتماعی- محیطی (کاهش قواعد کنترلی و آنومی سازمانی( است که در اثر کاهش سرمایه اجتماعی (مشارکت، اعتماد، تعلق، تعهد، حساسیت، انسجام و باورهای دینی- ارزشی) رخ می دهد.

studying the factors affecting the emergence of administrative corruption and its prevention patterns using qualitative meta-inductive method

background and purpose: administrative corruption is the misuse of public-government authority, position and power entrusted to a person for personal gain. according to the report of transparency international organization (2021) and researches (period 1383 to 1401), administrative corruption has been increasing in iran. the main purpose of the research is to study the factors affecting the emergence of administrative corruption and its prevention patterns.method: the research method is qualitative meta-composite inductive in the period from 1383 to 1401, which is a non-probability (intentional) sampling method of 80 research documents during the seven stages of the sanredowski and barroso model, 43 research samples with the inclusion criteria (having independent scientific variables, validity and reliability of research, an authoritative scientific journal) was selected. this method consists of seven steps, which deals with the systematic evaluation and analysis of the results of previous researches on a specific topic (administrative corruption) and gives the researcher the possibility to use a structured method of the results of studies related to the topic of research to design a comprehensive and composite model (taking into account scientific validity).findings: the results of the research show that organizational, cultural, social, economic, political, legal and demographic factors play an important role in the emergence of administrative corruption. also, the most important and common patterns of corruption prevention in iran include organizational factors (organizational agility, reform of legal methods, organizational control), cultural (education, culturalization, media transparency, ethics), economic (occupational and welfare), social (social capital and governance) factors. sublime), political (party and executive) and psychological (occupational space and identity-individual).conclusion: according to the results of the research, administrative corruption is a form of social-environmental disorganization (reduction of control rules and organizational anomie) that occurs due to the reduction of social capital (participation, trust, belonging, commitment, sensitivity, cohesion and religious-value beliefs).