نظریه‌ها و اندیشه‌های امام خمینی; پیرامون ولایت فقیه (با تاکید بر حکمرانی خوب)

امام خمینی; با عنایت و تاکید بسیار، اصل ولایت را که اساس و پایه تمام وظایف است به خصوص ولایت در امر حکومت و جنبه‌های سیاسی آن مورد توجه قرار داده‌اند. و در این زمینه علاوه بر تبیین عوامل سیاسی و اجتماعی که سبب شده است تا این مهمترین موضوع اسلامی مورد بررسی قرار داده اند. حضرت امام; در کتابهای کشف اسرار (سال 1322 ش)، کتاب الرسائل (سال 1331)، کتاب تحریر الوسیله (سال1343)، کتاب البیع (سال1348) و کتاب حکومت اسلامی یا ولایت فقیه (سال 1348) به طرح اجمالی و تفصیلی ولایت فقیه پرداخت. تلفیق سیاست و دیانت در اندیشه امام راحل، شیوه‌ای از حکمرانی مطلوب و خوب با عنوان ولایت فقیه را به همراه داشته است. اندیشه ولایت مطلقه امام، به مثابه نظریه مسلط در گفتمان فقه سیاسی شیعه در باب حکمرانی، آنچنان بر تارک جامعه معاصر ایران و پیکره نظام حکومتی سایه افکنده که نقش بی‌بدیلی در عرصه مناسبات مختلف نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و اداری کشور ایفا می‌کند. امام خمینی;، نخستین فقیهی است که پیشنهاد و ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را در عصر غیبت مطرح کرده است. انقلاب را از جهت مقدمۀ واجب، واجب داشت و در همین راستا به طرد نظام سلطنتی پرداخته تا نظام نوین را جایگزین آن کند و در زمینۀ اثبات ضرورت و وجوب تشکیل حکومت اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه، به ادلۀ عقلی و نقلی پرداختند و مبنای مشروعیت ولی فقیه و حاکم اسلامی را شرع مقدس دانستند. بدین معنا که از جانب معصومانu به ولایت بر مردم منصوب شده‌اند، اگر فقیهی حکومت اسلامی اقامه کرد، مردم ملزم به اطاعت از او هستند و در شرایط رهبری هم سه شرط اساسی را لازم دانستند: فقاهت، عدالت و کفایت. ایشان موضوع تشکیل حکومت اسلامی و ولایت فقیه را وظیفه‌ای دانسته‌اند که خود به خود اصالت ندارد و هدف از آن، اجرای احکام الهی است. امام خمینی; مواردی را به عنوان دلایل ضرورت تشکیل حکومت اسلامی بیان می‌کند که عبارتند از؛ عمل پیامبر در تشکیل حکومت، ضرورت استمرار اجرای احکام الهی که فقط در زمان پیامبر ضرورت ندارد بلکه همیشه است، ماهیت و کیفیت قوانین اسلام که بدون حکومت قابل اجرا نیستند. از نظر ایشان ولایت فقیه یک امر اعتباری عقلایی است و تمام اختیاراتی که پیامبر و ائمه برای اداره جامعه داشته‌اند برای فقیه جامع الشرایط نیز ثابت است و این ولایت واقعیتی جز جعل ندارد و فی‌حد ذاته شان و مقامی نیست بلکه وسیله انجام وظیفه اجرای احکام است