مفاهیم قرآنی استکبار و استسلام مبنایی برای شناخت نظام بین الملل در اندیشه حضرت امام خمینی;

در اندیشه حضرت امام استکبار به عنوان یک خصلت روحی یکی از پربسامدترین مفاهیم است که در توضیح روابط فردی مورد استفاده قرار گرفته و از این سطح خرد به سطوح دیگر و کلان از جمله روابط اجتماعی، رابطه بین جوامع و همچنین نظام بین الملل تسری پیدا کرده است. تفاسیر سیاسی و اجتماعی از مفاهیم قرآنی را می‌توان یکی از ابتکارات ایشان دانست. چنین تفسیری را در ارتباط با یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم قرآنی یعنی استکبار نیز می‌توان مشاهده کرد. در آثار متعدد حضرت امام مشتقات استکبار با فراوانی مستکبرین 178 بار، مستکبران 105 بار، مستکبر 36 بار، استکباری 6 بار و استکبار 114 بار مورد استفاده قرار گرفته است. ایشان با بهره گیری از این مفاهیم، از سنت فکری و همچنین مفاهیم فقهی کلاسیک که جهان را به دو بخش دار السلام و دارالحرب تقسیم می‌کرد، فاصله گرفته و از زاویه مفاهیم جدید قرآنی به تشریح نظام بین الملل می‌پردازد. بر اساس این مفاهیم از منظر حضرت امام، نظام بین‌الملل به معنای مناسبات و فرایندهایی که میان مجموعه‌ای از بازیگران درهم‌تنیده ایجاد شده است، از زمان شکل گیری نظام دولت ملت 1648، اگر چه دوره‌های متفاوتی را پشت سرگذاشته، اما در نوع مناسبات میان کشورها می‌توان الگویی از تداوم را دید که به دلیل ناعادلانه بودن می‌بایست مورد تجدیدنظر قرار گیرد. پژوهش حاضر سعی دارد به تشریح نوع نگاه حضرت امام به نظام بین الملل پرداخته و چگونگی عبور ایشان از مفاهیم فقهی کلاسیک برای تبیین نظام بین الملل، ویژگی‌های نظام مطلوب و ایده‌ال و نحوه تغییر در آن را مورد بحث و بررسی قرار دهد.