بررسی عوامل و شاخص‌های فنی و زیرساختی تاثیرگذار بر دولت الکترونیک با ارائه برنامه عملیاتی مناسب (مطالعه موردی استان خراسان رضوی)

دولت الکترونیک عبارت است از متحول کردن دولت و فرآیندهای دولتی با قابلیت دسترسی بالاتر، کارآمدتر و پاسخگوتر در ارائه اطلاعات و خدمات به شهروندان و سایر نهادهای دولتی به عنوان ابزاری برای دسترسی بهتر به دولت است. همچنین یک راه موثر برای هدایت تعاملات با شهروندان و شرکت‌های تجاری و در خود دولت‌ها است. دولت الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد تغییر در ساختارها و فرآیندهای کاری سازمان‌های دولتی است؛ استفاده از اطلاعات و ارتباطات در مدیریت افرادی که تحت تاثیر تغییرات سازمانی قرار گرفته‌اند و نیز استفاده از مهارت‌های جدید به منظور توسعه و بهبود خدمات عمومی و فرایندهای مردم‌سالارانه و پشتیبانی قوی از سیاست‌های افراد می‌باشد و بررسی شاخص‌های دقیق، مهم‌ترین ابزار برای شناخت صحیح از وضعیت موجود و ترسیم برنامه برای بهبود وضعیت آینده است. از همین رو دپارتمان اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد هر دو سال یک بار گزارشی را درباره دولت الکترونیکی منتشر می‌کند که وضعیت توسعه 193 کشور عضو این سازمان را به صورت کلی و سه زیر شاخص اصلی سرمایه انسانی، ارائه خدمات آنلاین و زیرساخت‌های مخابراتی مورد تحلیل قرار می‌دهد. بیماری عالم‌گیر کوید-19، از اوایل سال 2020 میلادی، جان تازه‌ای به نقش دولت الکترونیک دمید. با اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی، تمایل مردم به تعامل آنلاین بیشتر شده و میزان استفاده از خدمات مرسوم دولت دیجیتال افزایش یافته است؛ با این حال، فعالان قصد دارند با به ‌کارگیری پلتفرم‌های دولت الکترونیک، راهکارهای نوآورانه‌تری برای مدیریت این بحران ابداع کنند. در آخرین گزارش منتشر شده توسط این سازمان در سال 2020 تحت عنوان توسعه دولت الکترونیک با اشاره به این موضوع وضعیت توسعه دولت الکترونیکی و بسیاری از شاخص‌های توسعه‌ای در عرصه فناوری اطلاعات در جهان مورد بررسی قرار گرفته است. ایران در مجموع کشورها در کنار بخش عمده کشورهای جهان در رده‌بندی متوسط (بین 25 تا 50 درصد) قرار گرفته و رتبه کشورمان در بین 193 کشور 89 است. کشور ما همچنین به لحاظ شاخص توسعه الکترونیک در بین 47 کشور آسیایی رتبه 30 را دارد که در این میان شاخص سرمایه انسانی ایران بالاتر از شاخص‌های ارائه خدمات آنلاین و زیرساخت‌های مخابراتی است. بنابراین در بررسی حاضر بر آن هستیم که با تحلیل جزئی پارامترها و شاخص‌های مختلف اندازه‌گیری شده در جریان سنجش این توسعه از منظر دولت، مشتریان و در بخش‌های مختلف استان که به نوعی در برآیند این شاخص‌ها موثر بوده نقاط ضعف و کاستی‌های موجود در حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه‌های مختلف و از جمله در دستگاه حاکمیتی دولت (استانداری خراسان رضوی) را شناسایی و با ارائه خط‌مشی صحیح در جهت مرتفع‌سازی این کاستی‌ها، توسعه دولت الکترونیک را به عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف فناوری اطلاعات در سطح استان و کشور سرعت بخشیده و به جایگاه مورد انتظار خود در این رده‌بندی برسانیم.