زیست‌بوم مناسب برای توسعه مهارت‌های بومی، حرفه‌ای و غیررسمی

واژه و عبارت اکوسیستم یا بوم سازندگان و یا به تعبیری زیست‌بوم اولین بار در علم زیست‌شناسی مطرح شد و آن عبارت است از: محیطی متشکل از همه اجزای زنده و غیرزنده که در یک مکان خاص با تعامل همزمان بر یکدیگر اثر متقابل داشته و در نهایت منجر به رشد و پرورش گونه‌های خاص از موجودات در طی زمان می‌شوند. این واژه در سال‌های بعد توسط متخصصان حوزه‌های مختلف، از زیست‌شناسان به عاریه گرفته‌ شده و در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و فناوری برای مجموعه‌های متشکل از تاثیرگذاران هر عرصه، اکوسیستم‌های مختلف تعریف شد، از جمله اکوسیستم کارآفرینی، اکوسیستم فناوری و نوآوری، اکوسیستم اقتصادی، اکوسیستم استارتاپی، اکوسیستم دیجیتالی و ... در ایران نیز از اوایل دهه نود همزمان با ورود رویداد کارآفرینی آخر هفته واژه اکوسیستم زیاد شنیده شد و واژه «زیست‌بوم» به عنوان معادل فارسی اکوسیستم در هر موضوع به کار گرفته شد. مهارت نیز واژه دیگری است که به طور خلاصه به توانایی پیاده‌سازی دقیق و آسان علم و دانش در عمل تعریف می‌شود. اما سنجش و اندازه‌گیری آن دارای چالش‌های فراوانی است، به طوری که سازمان توسعه همکاری‌های اقتصادی در گزارشی که درباره‌ تحلیل وضعیت مهارت نیروی کار و نوآوری منتشر کرده، به این نکته اشاره می‌کند که مهارت به علت دشواری اندازه‌گیری، در موارد بسیاری صرفاَ به عنوان ترکیبی از آموزش رسمی، آموزش غیررسمی و تجربه در نظر گرفته می‌شود. حال اگر ما بتوانیم مهارت‌های بومی، حرفه‌ای و غیررسمی مورد نیاز در توسعه اشتغالزایی را در قالب یک زیست‌بوم مناسب ببینیم، مدلی ارزشمند را برای توسعه و بهینه‌سازی این مهارت‌ها که در زیست‌بوم کارآفرینی کشور نقش بسزایی دارند، به صورتی علمی و جدیدتری باز تعریف کرده‌ایم. این مدل، زیست‌بوم نوآوری بنگاهی است که نقش مهمی در عملکرد نوآورانه‌ تاثیرگذاران رسمی و غیررسمی یک موضوع ایفا کرده و مجموعه‌ای تکامل یافته از کلیه تاثیرگذاران و عناصر در برگیرنده به صورت شبکه‌ای چند وجهی با ابعادی وسیع‌تر از بازیگران، نیازمندی‌ها، منابع، فرایندها، نهادها و روابط مکمل و جایگزین توسعه دهندگان آن موضوع را شامل می‌شود. بنابراین سعی بر این است که با استفاده از این زیست‌بوم و با توجه به سند الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت که از مباحث اصلیش خلاقیت و نوآوری در بازآفرینی و توسعه مناسب مهارت‌های حرفه‌ای و غیررسمی بازیگران مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی می‌باشد، به مدلی مناسب برای پشتیبانی و توسعه اشتغالزایی از طریق ارتقاء سطح مهارت‌های بومی، حرفه‌ای و غیررسمی در کشور برسیم.