ضرورت‌ها و نیازهای حفاظت و مدیریت پایدار و بهره‌برداری اصولی از منابع خاک کشور

منابع خاک، یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند و سرمایه بزرگ ملت‌ها هستند که در طول تاریخ، نقش عمده‌ای در ظهور تمدن‌ها و رفع نیازهای بشر داشته و همچنین بهره‌برداری‌های بی‌رویه و تخریب آنها موجب از بین رفتن تمدن‌های بزرگ از جمله در بین‌النهرین، فلسطین و ... شده است. منابع خاک، خدمات گسترده‌ای را در اقتصاد، سلامت انسان و زیست‌بوم و حفاظت محیط‌زیست ارائه می‌کنند که بعضی از آنها عبارتند از تولید محصولات مختلف و تامین امنیت غذایی، تولید مواد اولیه پوشاک، گیاهان دارویی، چوب و سایر نیازمندی‌های بشر، توزیع، تصفیه و ذخیره‌سازی آب، تنظیم هوا و کاهش گازهای گلخانه‌ای آتمسفر، ارائه خدمات مختلف زیست‌بومی، پالایش و استحاله سموم، پسماندها و فاضلاب‌ها و سایر خدمات عمرانی، صنعتی و زیبایی‌شناختی. بی‌توجهی به مسائل خاک کشور و مدیریت نامناسب آنها از جمله تغییر کاربری اراضی حاصلخیز، تخریب و فرسایش خاک، آلودگی خاک و بهره‌برداری نامناسب، عواقب شدیدی از قبیل تهدید امنیت غذایی، افزایش یا تشدید حوادث غیرمترقبه مانند سیل، خشکسالی، گرد و غبار، طوفان‌های شن و تهدید سلامت جامعه و محیط‌زیست را در پی داشته و خواهد داشت. برای رفع مشکلات فعلی و پیشگیری از صدمات آتی، باید مسئولان نظام، سیاست‌گذاران، مدیران دولتی، فعالان بخش خصوصی و اقشار مختلف جامعه توجه جدی به منابع خاک به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین منبع خدادادی داشته باشند و اقداماتی از قبیل فرهنگ‌سازی مناسب برای حفاظت و مدیریت پایدار خاک، اجرای دقیق قوانین و دستورالعمل‌های مربوطه، شناسایی و پایش کیفیت منابع خاک، اجرای برنامه‌های ملی و تخصیص بودجه‌های مورد نیاز در دستور کار قرار گیرند. توجه جدی به این موارد می‌تواند ضمن کاهش مشکلات، متضمن تولید پایدار کشاورزی و خودکفایی در محصولات راهبردی، تامین امنیت غذایی، ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه، حفاظت محیط‌زیست، ایجاد اشتغال مولد، افزایش صادرات غیرنفتی، جهش تولید و تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.