نقدپیامدهای نظری تاریخمندی معنای زندگیِ مبتنی بر شریعت اسلامی

مقاله حاضر به ارزیابی انتقادی «پیامدهای نظری تاریخمندی معنای زندگیِ مبتنی بر شریعت اسلامی» می‌پردازد. مراد از «تاریخمندی» در این مقاله ناظر به چیزی است که بواسطۀ آن در دوره معاصر شئون فراتاریخی و وحیانیِ مرجعیت‌های معرفتی مورد انکار قرار گرفته و رسوخ این مفهوم در نزد برخی از دگراندیشان مسلمان، پیامدهای بنیان‌برافکنی را در مواجهه با اصولِ عقیدتی و معرفتی اسلامی به بار آورده است؛ اصولی که همواره مبتنی بر آنها معنای زیستِ مومنانه برای مسلمین برساخت می‌شد. بر این اساس، مسئله پژوهش حاضر آن است که مبتنی بر الاهیات شیعی، ابتدا نشان دهد در دوره معاصر، استفاده از «تاریخمندی چه امکانی را برای تبیین معنای زندگی در اختیار شریعت‌گریزان قرار داده است؟» و پس از آن، به این سئوال پاسخ دهد که آیا امکان کشف معنای زندگی با توجه به اقتضائات زمانی و مکانیِ معاصر بدون تن دادن به پیامدهای تاریخمندی وجود دارد؟ اگر چنین امکانی برای زیستِ انسانی مهیا است از چه مسیرِ معرفتی‌ای باید بگذرد؟ این پژوهش با بهره گرفتن از روش کیفی در پی پاسخ‌گویی به سئوالات خود برآمده است؛ برای تامین این هدف، از روش تحلیل انتقادی استفاده خواهد شد؛ منابع مورد مطالعه در این پژوهش نیز بصورت اسنادی گردآوری خواهد شد.از مهمترین نتایج تحقیق حاضر آن است که بکارگیریِ رویکردِ تاریخمندی در مواجهه با معرفت‌های وحیانی که در کنار تحولاتِ دائماً نوشوندۀ زیستِ انسانی، بنیانِ ثابتی را برای معناداری زندگی مهیا می‌کردند سبب تزلزل این حقایق و اصول ثابت شده و به انتقال این جایگاه به عقل خودبنیادِ بریده از وحی منتهی شده است که انسان‌های هر زمان و مکانی را ترغیب نموده تا فارغ از مسیر ترسیم شدۀ الهی برای زیستِ انسانی که بدان شریعت می‌گویند، با اتکای به شرایط خود، به جعل معنای مطلوب زندگی بپردازند.