نقد دیدگاه ابن‌کمونه دربارۀ سبک زندگی و استکمال نفس مرید

در زمینۀ سبک زندگی و استکمال نفس، مکاتب و مسالک متضاد پدیدآمده است. از نام‎آورانی که به این مسئله توجه کرده، ابن‎کمونه است. می‎توان از دیدگاه او بیان داشت : قوۀ عملی نفس مرید با تدبیر ویژۀ بدن و قوۀ نظری او با استکمال ، توسط جوهر عقلی مفارق) عقل فعال ) و وصول به مرتبۀ عقل مستفاد ( تکامل عقلی - فلسفی ) و سلوک مراتب فنای الی الله و فی الله ( تکامل شهودی - عرفانی ) به تکامل پسندیده و حیات طیبه دست می‎یابد. آنچه چون ستاره‎ای در منظومۀ فکری ابن‎کمونه در زمینۀ سبک زندگی و استکمال نفس مرید می‎درخشد؛ بذل نازل‎ترین توجه ممکن به سخت‎ترین مانع استکمال نفس یعنی بدن است. از این‎رو ، مرید با سخت‎گیری بسیار شدید ، باید به طور جد ، تنها با اکتفاء به بر‎آورده کردن اساسی‎ترین نیاز‎های بدن ، آنهم به قدر ضرورت ، جلوی سر‎کشی و زیاده‎خواهی بی‎حد و حصر او را بگیرد. بنابر‎این لازم است با تحمل ریاضت، ضروریات ( خورد و خوراک ، دیدن و نگریستن، سخن گفتن ، گوش دادن ، سکونت گاه ، جماع و مقاربت ، پوشش و بوئیدن ) را اصلاح و فضول ( امور زائد همچون علومی که موجب قرب به خدا نمی‎شوند ) را ترک کند. در واقع در این سبک ، تکامل پسندیده در گرو تحصیل ارادۀ تربیت و کنترل آگاهانۀ حواس ، قوا و اعضای بدن و کاربست آن در فضا ، مکان و ضوابط خاصی است. از همین ‎رو ، ابن‎کمونه ، مرید را به رهبانیت و ترک جامعه و زندگی در بیابان و مناطق خالی از سکنه و قلل کوه‎ها و در صورت توانایی، به ترک جماع و مقاربت و بالطبع ترک ازدواج ، مکلف می‎کند.احکام مذکور ممکن است با کتاب و سنت زاویه داشته باشند