واکاوی معنای رنج در صحیفه سجادیه

یکی از مهم­ترین چالش­ها در زندگی انسان معنای رنج­هاست به گونه­ای که اگر نتواند برای سختی­های اجتناب­ناپذیر زندگی خود معنای قابل قبولی بیابد تحمل آن­ها برایش غیر­ممکن یا بسیار طاقت­فرسا است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد دینی، پاسخ این پرسش را در یکی از منابع جامع و معتبر ادعیه شیعی، یعنی صحیفه سجادیه جستجو می­کند. ماهیت مناجات، مقتضی فراوانیِ مضمون رنج در آن است. به همین سبب بازخوانی مناجات­های ماثور می­تواند در معنایابی رنج بسیار راهگشا باشد. رنج در صحیفه بر اساس دو اصل کلی توحید و معاد معنا می­شود. هر آن­چه برای آدمی رخ می­دهد بر اساس ربوبیت الهی و به سوی غایت آخرت است. امام ع ذیل این معنای کلی بخشی از رنج­های آدمی را در پیوند با اختیار او تفسیر می­کنند و بخشی دیگر را خارج از قلمرو اختیار انسان، به عنوان مقدرات الهی معنا می کنند. امام ع از معناداری رنج­های غیراختیاری فراتر رفته معرفت به خیر بودن رنج­های مقدر را از خدا تمنا دارد و نشان می­دهد که چگونه این معرفت، آدمی را به اعتماد به خدا، رضایت از مقدرات، شکر بر داده­ها و نداده­ها، آرامش و اطمینان می رساند.