اغراض ثانویه پرسش در مقامات حمیدی

جملات پرسشی در آثار ادبی کاربردی خاص دارد. در کتاب‌های معانی، اغراض ثانویه جمله‌های پرسشی با اختلاف بیش‌ و کم ذکرشده است. توسعه دانش معانی اغراض ثانویه به دلایل مختلف آنگونه که بایسته و شایسته است صاحبنظران واکاوی نکرده اند و پژوهش‌های انجام شده بیشتر در زمینه بررسی معانی ثانویه در متون نظم است و به متون نثر کمتر توجه شده است. نگارنده با این رویکرد اغراض ثانویه جملات پرسشی مقامات حمیدی را بررسی کرده است. پژوهش حاضر بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و با روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کتاب مقامات حمیدی، حجم نمونه کل کتاب انتخاب‌شده است. پرسش‌های کتاب استخراج و برای پرهیز از دراز گویی به نمونه‌هایی از هر غرض بسنده شده است و اغراض آن را نشان داده است. مقامات حمیدی نوشته قاضی حمیدالدین، از شاهکارهای متون نثر فارسی است. نتیجه نشان می‌دهد که ایشان نیز به‌مانند سایر مولفان و نویسندگان از این نوع جملات بهره جسته و مفاهیم و اغراض خویش را به‌طور غیرمستقیم و در قالب پرسش ارائه داده و قصد و انگیزه خویش را به‌طور صریح بیان نداشته است تا باعث تاثیر بیشتر گفته‌های خود می‌شود. اغراض ثانویه جملات پرسشی در مقامات حریری متعدد و متنوع است و هر پرسش ممکن است چند غرض ثانوی را دربرداشته باشد. غرض ثانویه ملامت بیش از سایر اغراض کاربرد داشته. همچنین جملات پرسشی در این متن تنوع در بافت ایجاد کرده است. داستان در محور پرسش و ایجاد بزنگاه برای تامل و اندیشه بیشتر به‌کار رفته است.