شگردهای بیانی وصف بلاغی در شعر سهراب سپهری

وصف نوعی شیوه بیان است که به وسیله آن می توان آدم ها، مکانها، اشیا، رفتارها یا صحنه ها را با کلمات آفرید یا نمایش داد. از آنجا که وصف یکی از ارکان شعر دوره معاصر محسوب می شود و سهراب سپهری یکی از شاعران برجسته معاصر است، این مقاله به بررسی چگونگی وصف در شعر سهراب سپهری می پردازد.مبانی نظری این نوشتار بر پایه نظریه نیماست که وصف را جزو مسائل محوری دید تازۀ خود قرار داده است.نتایج نشان می دهد سپهری موضوعات مختلفی چون طبیعت و عناصر آن، مکان ها، زمان ها، انسان ها و امور انتزاعی را در شعر خویش وصف کرده است.وصف امور انتزاعی بیشترین بسامد را از بین موضوعات شعری به خود اختصاص داده است که این امر نشانگر اندیشه های عرفانی سپهری است. وی از انواع شگرد های وصفی همچون شگرد های شاعرانه، دستوری و بدیعی بهره برده است. از این میان بسامد شگرد های شاعرانه بیش از شگرد های دستوری و بدیعی است. این امر نشان دهنده شاعرانه بودن وصفهای سپهری است. از میان شگرد های شاعرانه سهم اضافات تشبیهی و تشبیه بیش از استعاره و نماد و تمثیل و تشخیص است. از آن جا که تشبیه رکن اساسی وصف است، این امر بیان گر وصفی بودن شعر سپهری است. وصف با صفت نیز پرکاربردترین شگرد دستوری است که اغلب سپهری این شگرد را به همراه اضافات تشبیهی به کار برده است. کاربرد تکنیک های متنوع بیانی در وصف یک پدیده، در شعرسپهری به یک شگرد بیانی تبدیل شده است. سپهری کم ترین بهره را از شگرد های بدیعی در وصف برده که این امر بیانگر توجه وی به جوهر شاعرانه شعر بوده است.