چهار شگفت انگیز در چهار مجموعه(بررسی تطبیقی افرینش عناصر اربعه در شاهنامه، مهابهارات، ایلیاد و انه‌اید)

ادبیات تطبیقی، تحقیق در باب روابط و مناسبات بین ادبیات ملی با ادبیات دیگر زبان‌هاست. تمدن‌های ایران، هند، یونان و روم به عنوان اقلیم‌های حماسه‌پرداز و قطب‌های اندیشه‌ساز جهان، پیوندهای فکری زیادی با یکدیگر داشته‌اند. شاهنامه، مهابهارات، ایلیاد و انه‌اید از مشهورترین آثار حماسی جهانند که در حکم آمال و بینش اقوام خود هستند. پژوهش حاضر درجستجوی پیوند فکری و فرهنگی، سنجش و بررسی وجوه افتراق و اشتراک محوری و حماسی این آثار گران‌سنگ است و می‌کوشد با مقایسه تطبیقی حماسه‌های یادشده باورهای موجود در آفرینش عناصر اربعه را در این چهار اثر بررسی و بیان نماید. نتیجه بدست امده چنین بوده که گرچه آثار یادشده همه به نوع و سبک ادبی حماسه تعلق دارد، اما تفاوتی آشکار در جهان‌بینی سرایندگان آنها دیده می‌شود و پاره‌ای مضامین در این آثار وجود دارد که با عناصر، ارزش‌ها و معیارهای دیگر جوامع پیوند خورده و رفته رفته دارای وجوه مشترک گردیده است، تا جایی که گاه یک اثر دارای ماهیت تقریباً تقلیدی از اثر ملت دیگر به نظر می‌آید و باعث می‌شود که ملل مختلف، به گونه‌ای ناخوداگاه پیوندی نزدیک و در عین حال ابهام آمیز با یکدیگر احساس کنند.