تحلیل تطبیقی عنصر گفت‏وگو در داستان شازده احتجاب و فیلم اقتباسی آن

«شازده احتجاب» گلشیری از داستان‏های برجستة معاصر است که با اقتباس از آن، فیلمی ساخته شده و این فیلم از معدود فیلم‏هایی است که با وفاداری به نسخة داستانی، بسیاری از عناصرِ اصل روایت را تقریباً بدون تغییر در خود گنجانده است. یکی از برجسته ترین عناصر داستان و سینما، عنصر «گفت‏وگو» است که در داستان شازده احتجاب و نیز در دراماتیک کردن نمایش و سینما نقشی بسزا دارد و اقتباس سینمایی شازده احتجاب نیز تا حد امکان سعی داشته است که به آن وفادار بماند. این مقاله با هدف بررسی نقش و جایگاه عنصر گفت‏وگو، شباهت ها و اختلاف های آن در داستان و فیلم شازده احتجاب و چگونگی تبدیل گفت‏و‏گوها و تک‏گویی های درونی به گفت‏وگوهای عینی در آن نگارش یافته است. براساس یافته‏های این پژوهش، گفت‏وگوهای فیلم شازده احتجاب نسبت به داستان کوتاه‏تر و با ایجاز بیشتری بودند؛ ولی در ایجاد تعلیق و هول و ولا، در داستان موثرتر از فیلم واقع شده‏اند و گاه این اختصار در گفت‏وگوها به جنبه‏ی دراماتیکی فیلم آسیب رسانده است. لازم به ذکر است که فرمان‏آرا – علی رغم دشواری کار - به‏خوبی توانسته است زاویه دید فیلم را با همان سبک و سیاق جریان سیال ذهن موجود در داستان روایت نماید.