واکاوی اندیشه‏های دینی در اشعار «دولت‏محمّد آزادی»

«دولت‏محمّد آزادی» از جمله شاعران و اندیشمندان بزرگ قوم ترکمن است که درون‏مایۀ اشعارش مشتمل بر مضامین و اندیشه‏های دینی و اخلاقی و سیاسی و اجتماعی است و از این لحاظ جزو پیشروان ادبیات منظوم و پرمحتوای قوم ترکمن است که نتیجۀ آن را بعداً در اشعار حکیمانۀ فرزندش «مختومقلی فراغی» مشاهده می‏کنیم. ارائه و تبیین دقیق مسائل و مفاهیم دینی همچون اصول دین (توحید، معاد و نبوّت) و فروع دین (نماز، روزه، زکات و حج)، دیوان «دولت‏محمّد آزادی» را به مجموعه‏ای از اصول و قواعد و آداب دینی برگرفته از اسلام، تبدیل نموده که خواننده یا شنوندۀ عاقل با درک آن می‏تواند راه سعادت و سلامت فکری و اخلاقی را در دنیا و آخرت بپیماید. در این نوشتار به بحث و بررسی در افکار و اندیشه‏های دینی این شاعر ترکمن از ورای اشعارش پرداخته شده است.