بررسی سیمای دنیا در شعر بیدل دهلوی و مولوی

دنیا به عنوان جایگاهی که انسان در آن قرار گرفته و برهه ای از حیات و زندگی خود را در آن می‌گذراند، از اهمیت بسیار خاصی برخوردار است.همان گونه که در تعالیم و آموزه‌های دینی ما به مبحث «دنیا» به شکل گسترده ای پرداخته شده، در ادبیات فارسی نیز «دنیا» یکی از مطالب مضمون ساز بوده و شاعران و نویسندگان ادبی در موقعیت‌های مختلف به بیان دیدگاه خود در مورد «دنیا» پرداخته اند و با تعابیر و تشبیهات گوناگون ذم و مدح آن نموده اند، این پژوهش با روش توصیفی –کتابخانه ای به بررسی دیدگاه های شاعران برجسته سبک هندی و عراقی (بیدل دهلوی و مولانا) در مورد «دنیا» پرداخته است. و این نتیجه حاصل می‌شود که دنیا در شعر بیدل دهلوی و مولانا در مواقع مختلف بیشتر مورد نکوهش قرار گرفته است و البته گاهی نیز مثبت و سازنده تلقی شده است. به خاطر حب به آن و اینکه حب دنیا سد راه معرفت و دینداری است، مذمت شده است. در مجموع شاعران مورد بحث با پیروی از قرآن و سنت، دنیا را مزرعه آخرت و جایگاهی برای تزکیه نفس جهت رسیدن به مدارج عالی انسانیت می‌دانند. آنچه که به نفی آن می‌پردازند دلبستگی به دنیا، هدف قرار دادن آن و غافل بودن از خداوند است. بنابراین دنیا به خودی خود مذموم نیست آنچه مذموم شمرده شده، حب دنیا و وابستگی به آن است.