تحلیل محتوای کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی براساس سند تحوّل بنیادین آموزشی و براساس الگوی تحلیل محتوای کیفی

کتب درسی در هر نوع سیستم آموزشی یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین ابزار آموزشی می‌باشد در حقیقت کتب درسی در دستگاه تعلیم و تربیت یک نوع دستورالعمل اجرایی محتوایی سیستم آموزشی و پرورشی است که در میدان عمل (در کلاس‌های درسی) در اختیار معلّم و دانش آموزان قرار می‌گیرد که با روش مناسب تدریس همراه با خلّاقیّت معلّم و دانش آموزان عملیاتی و کاربردی می‌گردد. تحلیل و بررسی این ابزار آموزشی (کتب درسی) لازم است توسط متخصصّان اهل فن از زوایای مختلف و به طور متواتر و پی در پی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. در این مقاله کتابهای درسی زبان و ادبیّات فارسی دورۀ ابتدایی با استفاده از تحلیل محتوای کتب درسی براساس ساحت‌های ششگانه(1. ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی 2. ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی 3. ساحت تربیت زیستی و بدنی 4. ساحت تربیت زیبا شناختی و هنری 5. ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای 6. ساحت تربیت علمی و فن آوری) و با محوریت نظام‌های ششگانه تربیت رسمی و عمومی(1. رهبری و مدیریت 2. برنامۀدرسی 3. تربیت معلّم و منابع انسانی 4. تامین منابع مالی 5. فضا، تجهیزات و فن آوری 6. پژوهش و ارزشیابی) برای رسیدن به شناسایی:1. خدا 2. خود 3. خلق 4. خلقت و با الگوهای تحلیل محتوای کیفی کتب درسی سنجیده می‌گردد. عمدتا تحلیل کتب درسی به دو روش کمی مانند روش فرای (1951،fry)، روش کلوز (1943،close)، روش مک لافلین (1968، mclauyhlin) روش هارتلی (1991، hartley) و با روش کیفی مانند روش ویلیام رومی (1968، romei) گیلفورد (1968-1982، guilford) روش الگوی تفکر نقادانه گریسون (2001، cyarrison) و حیطه‌های سه گانه اهداف آموزشی بلوم (1956، bloom) (حیطه شناختی، عاطفی و روانی و حرکتی) انجام می‌گیرد. امّا نویسنده مقاله با محور قرار دادن سند تحوّل بنیادین آموزش و پرورش و با الگو‌های تحلیل محتوای درسی کیفی به تحلیل و بررسی کتاب‌های زبان و ادبیّات فارسی دورۀ ابتدایی پرداخته و ابعاد درونی (بعد ظاهری و بعد محتوایی) و ابعاد بیرونی (ارتباط عرضی و ارتباط طولی) را بررسی کرده است و در پایان مقاله هم، برای پیشرفت و توسعه آموزش عملی مناسب و کاربردی پیشنهادی برای متولیان امر ارائه شده است.