مشوقان و حامیان فردوسی در نظم شاهنامه

ابوالقاسم فردوسی در سال 329 یا 330ه.ق در روستای باژ در منطقه طابران طوس به دنیا آمد. از نجیب زادگان و دهقانان طوس بود. وی مردی شیعه مذهب بود. فردوسی 25 یا 30 سال برای سرودن شاهنامه رنج کشید و در حالی که نزدیک به 80 سال داشت به سال (411 ه.ق) در گذشت و در طوس به خاک سپرده شد. فردوسی در طول سرودن شاهنامه حامیانی داشته که از او حمایت می‌کردند و او به این حامیان در جای جای شاهنامه اشاره می‌کند و از برخی آنان نام می‌برد و از برخی دیگر به طور ناشناس تعریف و تمجید می‌کند. در واقع هدف از نگارش این مقاله بررسی حامیان و مشوقان اصلی فردوسی در سرودن شاهنامه است و روش این تحقیق، تحلیلی- توصیفی است، که به شیوه ای کتابخانه ای انجام می‌شود. اولین حامی فردوسی در نظم شاهنامه که فردوسی از او به طور ناشناس به عنوان دوستی مهربان یاد می‌کند و او لطفی بی نهایت در حق حکیم می‌کند و نسخه ای از شاهنامه ابومنصوری را که در اختیار داشته است، بدون هیچ گونه مضایقه ای به فردوسی تقدیم می‌کند. دیگر ابومنصوربن محمّدبن عبدالرزاق طوسی حامی وفادار فردوسی که از او به طور ناشناس به عنوان مهتری گردنفراز یاد می‌کند و او را طوری می‌ستاید که در سراسر شاهنامه هیچ کس دیگر را به این اخلاص و صداقت نستوده است. دیگر از حیی قتیبه و ابودلف که سخن رایگان از او نمی‌خواستند و از او حمایت مالی می‌کردند، به نیکی یاد می‌کند. همین طور از فضل بن احمد اسفراینی و نصر برادر محمود که موجب آشنایی و دوستی فردوسی با محمود می‌شوند و از او می‌خواهند تا شاهنامه را به نام محمود بزند و پاداشی که شایسته آن کار است از او دریافت کند و فردوسی حکیم که حدود 25 سال صبر کرده بود تا کسی لایق پیدا شود تا شاهنامه را به نام او کند در اینجا فردوسی اشعاری در مدح او می‌سراید و شاهنامه را (سال 400ه.ق) به نام او می‌کند اما محمود نه تنها پاداش زحمات چندین ساله او را نمی‌دهد، بلکه قصد جان او می‌کند و آن پیر حکیم را در اواخر عمرش آواره شهرها می‌کند. و زمانی پشیمان می‌شود که دیگر دیر شده و فردوسی از دنیا رفته است.