واکاوی عوامل اجتماعی موثر بر زیست‌پذیری پایدار سکونتگاه‌های روستایی پیراشهری جیرفت

واکاوی زیست‌پذیری پایدار روستایی در گستره برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های روستایی بسیار ارزشمند است. در پیشبرد برنامه های توسعه روستایی به‌ویژه در سکونتگاه های پیراشهری نقش بنیادین دارد. در بسیاری از مناطق کشور ما هنوز، عوامل اجتماعی موثر بر زیست‌پذیری پایدار روستایی شناسایی و سنجیده نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر برای از بین بردن این شکاف مطالعاتی، در نظر دارد عوامل اجتماعی موثر بر زیست پذیری پایدار سکونتگاه‌های روستایی پیراشهری در شهر جیرفت را شناسایی و مورد وارسی قراردهد. براین مبنا، با ابزار پرسشنامه و به روش کمی و توصیفی تحلیلی  در 30 روستا و 400 خانوار نمونه تصادفی عوامل موثر بر زیست پذیری پایدار روستایی بررسی شد. تجزیه‌وتحلیل داده ها از طریق مدل معادلات ساختاری و با نرم‌افزار ایموس گرافیک انجام شد که عوامل اثرگذار بر  زیست پذیری پایدار روستایی را آشکار ساخت. یافته ها بیانگر اثرگذاری مثبت و معنیدار عواملی همچون؛ آگاهی، اعتماد، انسجام، شبکه و روابط، تشکل و مشارکت اجتماعی، بر زیست‌پذیری پایدار روستایی است. همچنین، یافته ها آشکار ساخت که از میان شاخص های زیست‌پذیری، عامل روابط اجتماعی با کمترین میانگین معادل 2.67 و عامل تشکل اجتماعی با مقدار3.40 بیشترین میانگین را به خود اختصاص داده است و در میان شاخص‌های زیست‌پذیری پایدار در سکونتگاه‌های روستایی شاخص خدمات بهداشت و درمان کمترین میانگین معادل2.75 و شاخص مشارکت با مقدار 3.21 بیشترین میانگین را به خود اختصاص داده است. بنابراین، توجه به عوامل اجتماعی و اهمیت دادن به آن ها در فرایند زیست‌پذیری پایدار روستایی می تواند به رفع نابرابری های اجتماعی و درنتیجه بهبود و ارتقاء سطح زیست‌پذیری مناطق روستایی کمک کند.

analysis of social factors affecting the sustainable viability of peri-urban settlements around the jiroft city

studying sustainable rural livelihoods has been invaluable in planning and policymaking for rural settlements. it plays a fundamental role in promoting rural development programs, especially in suburban settlements. however, in many parts of our country, the factors affecting sustainable rural livelihood have not yet been identified and measured. therefore, the present study intends to close this study gap identify and investigate the factors affecting the sustainable viability of ruralurban settlements in jiroft. based on this, a random sample of factors affecting sustainable rural viability was surveyed in 30 villages and 400 households using a questionnaire using quantitative and descriptiveanalytical methods. data analysis was performed through structural equation modeling and emus graphics software that revealed the factors affecting sustainable rural viability. based on sustainable rural livelihood, findings indicate a positive and significant effect of awareness, trust, cohesion, network and relationships, organization, and social participation. also, the findings revealed that among the indicators of livability, the factor of social relations with the lowest average of 2.67 and the factor of social organization with the value of 3.40 has the highest average and has a better situation than other factors. is. also, among the indicators of sustainable livability in rural settlements, the health services index has the lowest average of 2.75, and the participation index has the highest average of 3.21. therefore, paying attention to social factors and giving importance to them in the process of sustainable rural livelihood can help eliminate social inequalities and thus improve and enhance the level of livelihood in rural areas.