واکاوی و ارائه راهبردهای کیفیت محیطی سکونتگاه های پیراشهری مبتنی بر مشارکت محوری (مورد: محله فرحزاد)

پژوهش حاضر با هدف واکاوی و ارائه راهبرد های کیفیت محیطی سکونتگاههای غیررسمی مبتنی بر مشارکت محوری در فرحزاد صورت گرفته است. روش تحقیق کمی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش تحلیل عاملی تاییدی و با استفاده از نرم افزار amos، spss، و مدل های swot، و (faras، bmw)، و روش qspm استفاده شد. پس از بیانیه مشکلات مطرح شده، نتایج رتبه بندی عرصه های موضوعی  با استفاده از مدل faras نشان داد، از دیدگاه متخصصان، مشکلات وضع موجود در محله فرحزاد در عرصه کالبدی با مقدار وزن 0/456، بیشتر از سایر عرصه ها می باشد. در ادامه نیز، به منظور رتبه بندی هر مشکل در عرصه های موضوعی از مدل bmw استفاده شد، در بعد زیست محیطی: فقدان سیستم دفع فاضلاب با مقدار وزن 0/087، در بعد اجتماعی: امنیت اجتماعی با مقدار وزن 0/087، در بعد اقتصادی: وجود مساکنی بدون سند مالکیت عرصه با مقدار وزن 0/084، در بعد کالبدی: رشد سکونتگاه های غیررسمی شمال محله با مقدار وزن 0/085، در نهایت بعد تصمیم گیری و مدیریتی: ضعف حضور مردم در تصمیمات توسعه شهری با مقدار وزن 0/084، می باشد. در ادامه نیز به منظور ارتباط بین مشکلات مطرح شده در کیفیت محیطی و مشارکت شهروندان از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد، نتایج گویای ارتباط معنادار و مثبت بین مشکلات مطرح شده و نبود مشارکت شهروندان بود. در نهایت با استفاده از روش qspm به تدوین اهداف در راستای ارتقاء کیفیت محیطی مبتنی بر مشارکت شهروندان پرداخته شد، نتایج نیز نشان داد، اهداف افزایش بهداشت و افزایش امنیت از جمله مهم‌ترین اهداف زیست‌محیطی و اجتماعی می‌باشند. مشارکت پذیر کردن مردم، افزایش پایداری اقتصادی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی در محله نیز به ترتیب از مهم‌ترین اهداف عرصه‌های مدیریتی، اقتصادی و کالبدی هستند.

Investigating and Presenting Environmental Quality Strategies in Informal Settlements with Partnership Case Study: Farahzad Neighborhood

Today, the growth of informal settlements is one of the most important challenges for cities. In this regard, several approaches were developed to improve the conditions of this type of settlements. One of the approaches that has accepted informal housing and is trying to improve it is to improve the quality of the environment through central participation. This approach can improve the situation of residents both in terms of physical environment and social status. The aim of this study is to improve the quality of the environment in the informal settlement of Farahzad neighborhood and to create a basis for the development of residents’ economy and also to establish more social relations between them. To identify the neighborhood, a questionnaire was prepared with a sample of 377 residents and a Cronbach’s alpha coefficient of 0.783. One of the most important results of the questionnaire that was analyzed in SPSS software was identifying security as the will of the people and lack of participation in the neighborhood, and factor confirmation in AMOS software with a factor load of 0.3 in all items confirmed its validity. Then, using a problematic approach and analytical methods such as SWOT and QSPM matrix, five areas of environmental, social, economic, physical and managerial and decisionmaking were identified to make suggestions. Analysis of research data showed that the most important factor in creating informal settlement in Farahzad neighborhood was the high immigration rate in the neighborhood. Also, one of the most important policies that have a high priority in improving the quality of the environment can be the issuance of housing ownership documents to residents and the change of wasteful uses of green space and tourism.