ارزیابی سطح پایداری کالبدی فضایی سکونتگاه های پیراشهری(مورد: بخش مرکزی شهرستان اردبیل)

پیاده‌سازی وامکان تحقق توسعه پایدار کالبدی - فضایی، مستلزم شناخت عناصر و مولفه‌های پایداری به‌منظور دستیابی به یکپارچگی میان بعد کالبدی و سایر ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی می‌باشد. سکونتگاه‌های روستایی در بخش مرکزی شهرستان اردبیل به‌ویژه طی دهه اخیر با تحولات گوناگونی در ابعاد اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی و تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی مواجه گردیده است. این تحولات به‌صورت دگرگونی‌های کالبدی - فضایی تجلی پیداکرده است. این پژوهش باهدف بررسی سطح پایداری کالبدی - فضایی سکونتگاه‌های روستاهایی بخش مرکزی شهرستان اردبیل و تبیین علل و عوامل اثرگذار در روند پایداری/ ناپایداری آن‌ها صورت گرفته است. جامعه نمونه پژوهش شامل 29 روستا و 360 خانوار بخش مرکزی شهرستان اردبیل می باشد که براساس روش طبقه‌ای (چندمرحله‌ای) تعیین گردیده است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و داده‌های موردنیاز به شیوه ی اسنادی و میدانی گردآوری‌ شده است. جهت تحلیل داده ها نیز از آزمون‌های t تک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره(به روش همزمان) و برای ترسیم نقشه‌ها از نرم‌افزارarc gis بهره گرفته‌ شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر روستاهای محدوده مورد مطالعه به لحاظ وضعیت پایداری کالبدی – فضایی در سطح پایینی قرار دارند. درواقع عوامل و نیروهای بیرونی(برنامه‌های عمرانی و یا ارائه تسهیلات دولت در حوزه سکونتگاه‌های روستایی و ...) و سپس درونی(شرایط محیطی، اجتماعی -فرهنگی و اقتصادی روستاها) زمینه‌های تخریب پوشش گیاهی، تغییرات کاربری زمین و درنهایت ناپایداری کالبدی -فضایی را فراهم ساخته است.

Assessment of the physical-spatial sustainability of rural settlements, Case study: Fringe villages of Central district ,Ardabil Town

omponents of sustainability in order to achieve the integration between the physical dimension and other environmental, social and economic dimensions. Rural settlements in the central district of Ardabil Town, especially during the last decade, have undergone various changes in sociocultural and economic dimensions and have been affected by internal and external factors. These developments have evolved as a physicalspatial transformation. This research was carried out with the aim of investigating the level of physicalspatial stability of rural settlements in the central part of Ardabil city and explaining the causes and factors in their sustainability / unstable process. The population of the study consisted of 29 villages and 360 households in the central district of Ardabil Town which has been determined by a multistage method. The research method is descriptiveanalytic and the required data are collected in the documentary and field. To analyze the data, onedimensional ttest, Pearson correlation and multivariate regression analysis (simultaneously) were used to analyze the data. Arc Gis software was used to draw maps. The results of this research show that most of the study areas are located at the lower level due to the physicalspatial stability status. In fact, external factors and forces (development plans or provision of government facilities in the field of rural settlements, etc.), and then internal (environmental, sociocultural and economic conditions of villages), vegetation degradation, changes Land use and, ultimately, physicalspace instability.