خزش شهر مراغه و تغییرات کاربری اراضی پیراشهر

توسعه شهرها از پدیده‌های مهم اقتصادی و اجتماعی است که تاثیرات زیادی بر عملکردهای سامانه های اکولوژیکی به‌جا می‌گذارد. امروزهرشد سریع شهرهاوتسلط بیشتربرمحیطزیست،سبب شده تاتغییرات محیطی سریعتر وگسترده تر ازقبل به وقوع بپیوندد. از این ‌رو بررسی و تحلیل الگوی توسعه شهرها با استفاده از فنون سنجش‌ازدور و متریک های سیمای سرزمین نقش مهمی در مدیریت و برنامه‌ریزی شهرها و کاهش تخریب محیط‌زیست دارند. پژوهش حاضر نیز در این راستا به بررسی الگوهای رشد و توسعه شهر مراغه و اراضی پیرامونی آن پرداخته است تا راهکارهای اصلاحی برای بهبود فرآیندهای اکولوژیکی آن ارائه دهد. در همین زمینه، در ابتدا نقشه های کاربری اراضی برای سال های 1986، 1996، 2006، 2016 بااستفادهازتصاویرماهواره ای لندست تهیه و در ادامه به منظور تحلیل تغییرات کاربری اراضی از نرم افزارenvi 5.3 و arc map و برای تحلیل متریک های سیمای سرزمین از نرم افزار fragstatsو برای تعیین پراکندگی شهری از روش هلدرن استفاده شده است. نتایج حاصل ازمدل هلدرن بیانگر این است که در فاصله سال های1986تا 2016 فقط 34 درصد از رشد شهر مراغه ناشی از افزایش رشد جمعیت بوده و 66 درصد مربوط به عوامل رشد فیزیکی و خزش شهری بوده است. در این راستا، روند تغییرات متریک‌هانیز در دوره های زمانی مختلف دلالت بر تضعیف یکپارچگی در کاربری ها،کاهش رشد درونی و افزایش خزش شهر مراغه بوده است؛ بنابراین نتایج تحقیق نشانگر انست که الگوی رشدشهر مراغه در دهه های اخیر از الگوی رشدی پراکنده و افقی ناموزون با تخریب زمین‌های باغی و حاصلخیز کشاورزیو جایگزین شدن آن‌هابابافت محله های پراکنده و نامنسجم شهری و روستایی تبعیت نموده است.

Creep of Maragheh city and land use changes of Peripheral

Urban development is an important economic and social phenomenon that has a great impact on the performance of ecological systems. Today, the rapid growth of cities and greater mastery of the environment have led to faster and more widespread environmental change. Therefore, the analysis of the pattern of urban development by using measurement techniques and the measurements of the face of the Land play an important role in the management and planning of cities and reduce environmental degradation. In this regard, the present study examines the growth and development patterns of the city of Maragheh and parts of its surroundings to provide corrective measures to improve its ecological processes. In this regard, initially land use maps for 1986, 1996, 2006, 2016 were prepared using Landsat satellite images. In order to analyze the changes, land use metrics have been used and to determine the scattered urban growth, the Holdern method has been used. The results of the Holdern model show that between 1986 and 2016, only 34% of the growth of Maragheh city was due to population growth and 66% was related to other factors such as (land exchange, land transfer outside the city limits). Also, the trend of changes in metrics in different time periods has shown a decrease in continuity and integration in land uses as well as a decrease in the internal growth pattern and consequently an increase in the external Creep of Maragheh city; Therefore, it can be concluded that the pattern of urban growth has been balanced horizontally by destroying orchids and fertile agricultural lands and natural resources and replacing them with the texture of scattered and incoherent urban and rural neighborhoods.