فضاهای پیراشهری و جمعیت پذیری حوضه آبریز ارومیه

پیراشهر، عرصه کنش فرآیندهای ناشی از ساختارهای اجتماعی فضایی و تجلیگاه اثرگذاری شهرنشینی بر حیات روستایی و محیط طبیعی است. پژوهش حاضر، بررسی جایگاه فضاهای پیراشهری در جمعیت‌پذیری حوضه آبریز ارومیه و درنهایت برجسته‌سازی نقش شهر و پیراشهر بر ناپایداری دریاچه ارومیه را در کانون توجه قرار داده است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت روش، توصیفی تحلیلی محسوب می‌شود و تحلیل‌های فضایی آن با استفاده از داده‌های نقاط جمعیتی (شهری و روستایی) سال 95 مرکز آمار ایران، انجام‌شده است. بر اساس نتایج تحلیل‌های مذکور، 83 درصد جمعیت کل حوضه آبریز ارومیه و بیش از 40 درصد جمعیت روستایی در فاصله 5 کیلومتری از شهرها استقراریافته‌اند. این جریان، موید شکل‌گیری خوشه‌های شهری و دامنه گسترده تاثیرگذاری فرآیندهای شهری بر حیات و بافتروستایی است. ازآنجایی‌که کانون‌های جمعیتی پیش‌گفته، بر گستره‌های اکولوژی پشتیبان حیات انسانی (دشت‌های آبرفتی) واقع‌شده‌اند، از طریق مصرف فزاینده منابع آب، بیشترین نقش را در ناپایداری اکوسیستم آبی دریاچه ارومیه ایفا کرده‌اند. ازاین‌رو در کنار توجه به فرآیندهای طبیعی، برجسته‌سازی فرآیند‌های شهری و پیراشهری در پایداری اکولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، ضروری است.

Urban Peripheral and Repopulation of Uremia Basin

peripheral, the arena of processes resulting from socialspatial structures and shows the impact of urbanization on rural life and the Urban peripheral.  The present study has focused on the status of the densely populated areas in the Repopulation of the Urmia basin area and finally highlighted the role of the city and environs on the instability of Lake Urmia. This research is a descriptiveanalytical on from the point of view of purpose, and in terms of the nature is methodical and its spatial analysis was performed using the population data (urban and rural) of 2016 year of the Iranian Statistical Center. According to the results of this analysis, 83% of the total population of the Urmia basin and more than 40% of the rural population are located within 5 km of the cities. This trend reflects the formation of urban clusters and the wide range of impacts of urban processes on rural life and texture. Since the expressed population centers are based on extensions of the human support ecology (alluvial plains), through the increasing use of water resources, they have played a major role in the instability of Lake Urmia’s aquatic ecosystem. Therefore, besides considering natural processes, it is necessary to highlight urban and peripheral processes in the ecological sustainability of Lake Urmia basin.