اثرات پیوندهای روستایی – شهری بر تحولات کالبدی – فضایی نواحی پیراشهری مورد: سکونتگاه‌های محمودآباد و آتشگاه پیرامون شهر کرج

روابط و مناسبات بین شهر و روستا پدیده‌ای مکانی-فضایی است؛ شناخت، تبیین و کشف قانونمندی‌های کلی حاکم بر آن، در چهارچوب روابط متقابل انسان و محیط موضوعی جغرافیایی و دارای اهمیت نظری و کاربردی است. تحولات سکونتگاه‌های روستایی وابسته به مجموعه عوامل و نیروهای درونی و بیرونی است که به‌نوعی همه آن ها از تعامل و ارتباط عرصه‌های سکونتگاهی شهری و روستایی با یکدیگر ناشی می‌شود. مقاله حاضر نیز باهدف شناخت و ارزیابی تحولات کالبدی فضایی سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلان‌شهر کرج (روستای محمودآباد و آتشگاه) ناشی از پیوندهای روستا-شهری انجام‌شده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، پیمایشی است. داده‌های موردنیاز تحقیق به روش اسنادی میدانی (پرسشنامه و مشاهده) گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد همه ی معیارهای منتخب در روستاهای هدف دچار تحول شده است و بیشترین تغییر و تحول مربوط به شاخص های مسکن روستایی بوده است. تقویت هسته های اصلی و شکل گیری هسته های جدید فرعی شهری در منطقه رجایی شهر و باغستان شهر کرج نیز از مهم‌ترین تاثیرات تعاملات روستاهای پیرامونی با شهر کرج بوده است. وجود ایستگاه های حمل ونقل عمومی و ایجاد کاربری های خاص برای ارائه‌ی خدمات به روستاییان مهم ترین عامل شکل گیری این مراکز فرعی جدید بوده است.

Analysis of the Effects of Rural-Urban Links on Physical-Spatial Transformations in the urban peripheral Areas (Case: Mahmoud Abad and Atashgah settlements around Karaj city)

The relationships between the city and the village is a spatialphysical phenomenon and understanding, explaining, and discovering the general rules governing it, within the context of humanenvironment interactions is a geographical and practical subject matter. The evolution of rural settlements is dependent on a set of internal and external factors and forces that arise from the interaction of urban and rural dwelling areas. Accordingly, this paper aims at identifying and evaluating the physicalspatial developments of rural settlements around Karaj metropolis (Mahmoudabad and Atashgah villages). This research in terms of aim is applied and from the view of nature is survey research. The required data collected through the documentaryfield (questionnaire). The findings show that all the selected criteria have changed in the target villages and most of the changes were related to rural housing indicators. The formation of new urban centers in the city of Karaj has also been one of the most important effects of the interaction of the surrounding villages with the city of Karaj. The existence of public transport stations and the creation of special uses for the provision of services to the villagers has been the most important factor in the formation of these new centers.