واکاوی تحولات کالبدی – ادراکی روستاهای پیراشهری مورد: روستای مهرآباد در شهرستان دماوند

شهرها با رشد شتابان خود بزرگ‌تر می‌شوند و بازتاب اکولوژیکی شهرها به ویژه شهرهای بزرگ و روند رو به رشد جمعیت آن ها در درجه اول گسترش فضایی یا توسعه کالبدی شهرها و دست اندازی به زمین‌های کشاورزی و منابع طبیعی پیرامون است. این گسترش از یک سو باعث شهرگریزی و از سوی دیگر باعث افزایش رغبت به خانه‌های دوم و استراحت در مکان‌هایی به دور از شهرها شده است. این موضوع به ویژه برای روستاهای همجوار کلانشهرها، خصوصاً تهران و شهرهای بزرگ جدی است. بنابراین هر سکونتگاه روستایی که در حاشیه و پیرامون این مراکز شهری استقرار یافته باشد در معرض توجه قرار گرفته و این امر در روستاها اثرات مختلفی را بر جای گذاشته است. هدف این تحقیق بررسی اثرات محیطی، کالبدیفضایی و اجتماعی و اقتصادی خزش شهری در روستای مهرآباد است. روش تحقیق در این مقاله روش کیفی مبتنی بر مصاحبه است،‏ جامعه آماری پژوهش را دو گروه مدیران و مسئولین و خانوارهای روستایی ساکن روستا تشکیل داده است. مصاحبه‌ها به روش گلوله برفی و تا حد اشباع انجام پذیرفت. نتایج بیانگر آن بود که در بعد اجتماعی رشد پدیده شهرگرایی و تغییر نگرش روستائیان مهم ترین اثری است که رشد شهری در روستای مهرآباد به جای گذاشته است و در بعد اقتصادی عدم تعادل در اشتغال و کاهش درآمد و پس انداز روستائیان که در نتیجه راکد ماندن کشاورزی و دامداری رخ داده است مهم ترین اثر کالبدی حاصل از خزش شهری در روستای مهرآباد قانون گریزی و افزایش ساخت و ساز غیرمجاز بوده است و در بعد محیطی  نیز تخریب منابع طبیعی و افزایش آلودگی‌های زیست محیطی را به‌ همراه  داشته است.

Analysis of physical-perceptual developments in peripheral villagesCase: Mehrabad village in Damavand County

Cities are getting bigger with their rapid growth, and the ecological reflection of cities, especially big cities, and the growing trend of their population is primarily the spatial expansion or physical development of cities and exploiting agricultural lands and natural resources. On the one hand, this expansion has caused urbanization and on the other hand, it has increased the desire for second homes and rest in places far from cities. This is especially serious for neighboring villages in metropolitan areas, especially Tehran and large cities. Therefore, every rural settlement that is located on the outskirts and around these urban centers attract the attention and this has left different effects in the villages. The purpose of this study is to investigate the environmental, physicalspatial, social and economic effects of urban sprawl in Mehrabad village. The research method in this article is a qualitative method based on interviews. The statistical population of the study consists of two groups of managers and officials and rural households living in the village. The interviews were conducted by snowball method and to the point of saturation. The results showed that in the social dimension, the growth of urbanism and change in the attitude of villagers is the most important effect that urban growth has left in Mehrabad village, and in the economic dimension, lacking balance in employment and reduction of income and savings of villagers from the livestock has occurred. The most important physical effect of urban sprawl in Mehrabad village has been lawlessness and increased illegal construction, and in the environmental dimension has led to the destruction of natural resources and increased environmental pollution