مقایسۀ نگاره‌ای از شاهنامۀ بایسنقری با روایت فردوسی(نگارۀ خان هفتم رستم/ کشتن دیو سپید)

همراهی هنر با ادبیات در شاهنامه را می‌توان در کهن‌ترین نسخه‌ها تا نسخ دورۀ متاخر بررسی کرد. شاهنامه به سبب اشتمال بر داستان‌های پهلوانی همچنین جایگاه و محبوبیت مردمی، ظرفیت بالایی برای ترسیم تصاویر داشته است. نگارگران با ترسیم نگاره‌های داستان‌ها نقش مهمی در شناخت و ترویج شاهنامه میان مردم و حتی فرهیختگان بازی کرده‌اند. به گونه‌ای که بسیاری افراد بیش از روایت فردوسی، داستان‌ها و شخصیت‌ها را با نگاره‌ها می‌شناسند. متاسفانه برخی نگارگران به تطبیق اثر خود با روایت فردوسی کم‌توجه بوده یا تحت تاثیر عواملی مانند روایات عامیانه و الگوبرداری از نگاره‌های پیشین اشتباهاتی را وارد جریان تصویرنگاری شاهنامه کرده‌اند. این نکته موجب رواج تصورات نادرست دربارۀ شاهنامه و روایتگری فردوسی در میان مردم شده‌است. یکی از مشهورترین نمونه‌ها نبرد رستم و دیو سپید در خان هفتم است. این نگاره در بسیاری از نسخ مصور ترسیم شده‌است. در این مقاله به تحلیل این نگاره در شاهنامۀ بایسنقری، یکی از نسخه‌های مشهور شاهنامه و بیان وجوه اختلاف آن با روایت فردوسی پرداخته‌ایم.