سبک استعاری در مقامات حمیدی

تصاویر ادبی که از رهگذر به کارگیری آرایه‌های ادبی به دست می‌آیند، جوهر اصلی و مشخصة ثابت متون ادبی‌اند و عنصری هستند که از نیروی تخیّل ادیب حاصل می‌شوند. صور خیال، معیار ارزش و اعتبار هنری متون ادبی است و به نوعی، مجموعه‌ تصاویر حاصل از انواع صور خیال (استعاره، تشبیه، تشخیص و . . .) در اثر هر ادیبی، بیانگر لحظه‌هایی است که با درون و جهان درونی او سرو کار دارد. از این‌رو با بررسی تصاویر ادبی در سروده‌های شاعران و نویسندگان تا حدود فراوانی می‌توان به جهان درون آنها پی‌برد. مقامات حمیدی اثر برجستة به نثر فارسی است که کارکرد عناصر بلاغی در آن بسیار شاخص است و نثر این اثر، سرشار از تصاویر ادبی است، نویسندة ان بسیاری از مکنونات ذهنی خود را در قالب تصاویر ادبی به مخاطب عرضه کرده‌اند. از این‌رو، پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی استعاره‌های این اثر به عنوان یکی از تصویرهای ادبی بپردازد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مقامات حمیدی سرشار از حیات، جنبش و حرکت است و این مشخصه در قالب تشخیص و جان‌بخشی به طبیعت بی‌جان یا همان استعارة مکنیه جلوه پیدا کرده‌است و به نوعی باید گفت که تشخیص بیشترین بسامد را در تصویرهای خیال‌انگیز این اثر دارد. افزون براین، استعاره‌های آن نیز عمدتاً حسی هستند و این امر نشان می‌دهد که قاضی حمیدی می‌خواهد پدیده‌ها را ملموس‌تر کنند و نمی‌خواهند ذهن مخاطب را درگیر تصویرهای بغرنج بلاغی کنند.