ظرفیت فقه سیاسی شیعه در توسعه انسانی با تاکید بر شاخص آزادی سیاسی

به دنبال بروز پیامدهای منفی نظریه توسعه اقتصادی، در اواخر قرن بیستم، رویکرد «توسعه انسانی» مطرح شد. اما معیارها و شاخص‌های توصیه شده در رویکرد رایج توسعه انسانی، برای رشد و تعالی انسان، کفایت لازم را نمی‌کند. برای اینکه انسان به رشد و کمال واقعی دست یابد، شاخص‌های توسعه انسانی را باید بر اساس واقعیت‌های وجودی انسان و آموزه‌های دینی تبیین کرد. این مقاله تلاش دارد با استفاده از تجارب جهانی در برنامه توسعه، بایسته‌ها و الزامات الگوی توسعه انسانی را در عرصه آزادی از منظر فقه سیاسی شیعه با روش اجتهادی استنتاج و تحلیل نماید. یافته‌های تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی نشان می‌دهد که آزادی در صورت منتج به توسعه انسانی می‌شود که ابعاد درونی و بیرونی انسان با هم در نظر گرفته شود. فقه سیاسی شیعه این ظرفیت را دارد که انسان را ابتدا از زندان تن آزاد نماید، آنگاه غل و زنجیرهای بیرونی را بردارد و انسان آزاده می‌تواند با مشارکت در اجرای الگوی پیشرفت، به وضعیت مطلوب توسعه انسانی دست پیدا کند.