آسیب‌ها و تهدیدهای معنویت نوجوانان در ایران: موانع و چالش‌های گفتمان‌‌سازی الگوی پیشرفت در جامعه

نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی انسان است که در آن پایه‌های هویتی انسان شکل می‌گیرد. از بین عواملی که بر شکل‌گیری هویت نوجوانان اثرگذار است معنویت و نیازهای دینی و مذهبی نوجوانان بسیار مهم است که در سند الگو نیز به آن اهمیت زیادی داده شده است. به نظر می‌رسد معنویت یکی از نقاط آسیب‌پذیر در نوجوانی است که با توجه به مقتضیات تکاملی و شناختی نوجوانی، مورد شکاکیت و بازاندیشی قرار می‌گیرد. در این مقاله با شیوه مصاحبه کیفی عوامل آسیب به سلامت معنوی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با وضعیت مورد نظر الگو مقایسه شد. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از چالش‌های مهم اجرایی شدن الگو در سطح جامعه یکی نبودن دیدگاه جامعه با الگو و خلاهای ایجاد شده ناشی از این ناهمسانی است که با توجه به آنها می‌توان راهکارهای موثری در جهت حفاظت نوجوانان طراحی نمود. بر اساس نتایج مطالعه حاضر موانع و چالش‌های گفتمان سازی رشد معنویت الهی و عوامل رشد معنویت‌های کاذب به عنوان چالش پیش روی الگو در مرحله اجرایی شدن شامل: رواج عوامل اجتماعی فرهنگی ناسالم در جامعه- فضای مجازی؛ آسیب‌های نوپدید- ماهواره؛ نفوذ به مرزهای هویت- تزلزل در باورها و اعتقادات به عنوان پیش‌زمینه تهاجم به معنویت واقعی- فقدان الگوی روشن رفتاری- دوستی‌های خسارت بار- محدودیت نسنجیده و نامتعارف خانواده- خانواده نامتعادل و فراغت مخرب است؛ و عوامل تسهیلگر رشد معنویت الهی شامل: وجود فضای معنوی و دینی در زندگی- نقش بی‌بدیل خانواده در آموزش و حفظ عقاید معنوی- آموزش مانا و موثر در مدارس و توجه به ویژگی‎ تکاملی نوجوانان بودند.