فرزند به مثابه هزینه اقتصادی، کاوشی کیفی از بسترهای اقتصادی کم‌فرزندی در شهر اصفهان

درسال‌های اخیر کاهش باروری در ایران و آثار و پیامدهای بالقوه آن در کانون توجه سیاست‌گذاران قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر، واکاوی نقش هزینه‌های اقتصادی در درک زوجین از فرزندآوری و نهایتا جهت دادن تصمیم‌های آنان به کم‌فرزندی است. برای این منظور، با استفاده از رویکرد کیفی و روش‌شناسی نظریه زمینه‌ای با رهیافت نظام مند استراوس و کربین و نمونه‌گیری نظری، 30 مصاحبه‌ی عمیق شامل 15 مصاحبه با زوجین بی‌فرزند (یکی از زوجین) که حداقل 3 سال از ازدواج‌شان می‌گذرد و 15 مصاحبه با زوجین تک‌فرزند (یکی از زوجین) که به‌طور ارادی تصمیم به بی‌فرزندی و تک‌فرزندی گرفته‌اند، انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود و تحلیل داده‌ها به شیوه‌ی کد‌گذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفته است.مقولات اصلی تحقیق شامل مسئله گرانی و تورم،نارسایی درآمدی،اجاره‌های سرسام‌آور،بی‌ثباتی شغلی،نارضایتی از وضع موجود،بی‌ثباتی اقتصادی،اتمسفر نااطمینانی پایدار،کمال‌گرایی در تامین نیازهای فرزند،ترس از چالش‌های اقتصادی فرزندآوری،فرزند به مثابه هزینه،هزینه‌های سرسام‌آور زندگی و بسترهای اقتصادی فرزندزدا می‌باشد و مقوله هسته مستخرج از مقولات اصلی «فرزند در معنای هزینه، بسترهای اقتصادی فرزندزدا» برساخت شد.اقتصاد، فرهنگ، و باور پایه‌های اصلی ترغیب خانواده‌ها به فرزندآوری هستند که اگر به شکل رضایت‌آمیزی تامین شوند مکانیزم‌های اجتماعی تولیدمثل و بقا جامعه را بازتولید و حفظ خواهند کرد.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تعداد مطلوب فرزندان زوجین متاثر از شرایط زندگی و اقتصادی آن‌هاست و افزایش نرخ باروری منوط به ایجاد تغییرات در ساختارهای اقتصادی و اجتماعی به نحوی است که فرزندآوری زوجین را تسهیل کند.بدیهی است که مقاله حاضر ادعا ندارد که با تقلیل‌گرایی،هزینه‌های اقتصادی را تک علت کم‌فرزندی معرفی نماید.چراکه رفتار کم‌فرزندی،دارای ابعاد متعدد اجتماعی، فرهنگی، روانشناختی است و دامنه تاثیر این ابعاد و عوامل دربین گروه‌ها و لایه‌های اجتماعی مختلف می‌تواند بسیار متفاوت باشد.پیچیدگی مضاعف دیگر تصمیم‌های رفتاری در زمینه فرزندآوری،آن است که خواسته‌ها،دیدگاه‌ها و محدودیت‌های دست‌کم دو نفر(زن و شوهر) در شکل‌دهی به آن موثر است.

children as an economic cost, a qualitative exploration of the economic contexts of childlessness in isfahan

in recent years, fertility decline in iran and its potential effects and consequences have been the focus of policymakers. the aim of the present study is to investigate the role of economic costs in couples’ perceptions of childbearing and ultimately in directing their decisions towards childlessness. the data collected by semi structured interviews, and the data analysis was conducted using open, axial, and selective coding. the main categories of the research include the issue inflation, income insufficiency, skyrocketing rents, job instability, dissatisfaction with the current situation, economic instability, an atmosphere of persistent uncertainty, perfectionism in meeting the needs of children, fear of the economic challenges of having children, children as an expense, skyrocketing living costs, and economic conditions of childlessness process. the core category extracted from the main categories of children in the sense of cost, economic conditions of childlessness process was constructed. economy, culture, and belief are the main foundations for encouraging families to have children, which, if provided satisfactorily, will reproduce and maintain the social mechanisms of reproduction and survival of society. the research findings show that the desired number of children of couples is affected by their living and economic conditions, and increasing the fertility rate is dependent on making changes in economic and social structures. it is obvious that this article does not claim to reduce economic costs to be the sole cause of childlessness. this is because childlessness behavior has multiple social, cultural, and psychological dimensions, and the scope of influence of these dimensions and factors can vary greatly among different groups and social strata. another additional complexity of behavioral decisions in the field of childbearing is that the desires, perspectives, and limitations of at least two people (husband and wife) are effective in shaping it.