درک و تجربه دینداری در نسل زد ؛ مطالعه ای کیفی در شهر یزد

درک و تجربه دینی، از مهمترین موضوعات در زیست روزمره ایرانی بخصوص نسل جدید است. هدف تحقیق حاضر کشف و واکاوی درک و تجربه دینی در میان دانشجویان نسل زد در رشته‌های علوم انسانی است. بر این اساس و با معیار اشباع داده‌ها 21 دانشجو وارد مطالعه شده و داده‌های مصاحبه‌ها به روش تحلیل مضمون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد که مشارکت‌کنندگان در پی نوعی بازاندیشی از دین و مفاهیم آن، ناظر به درک و تجربه دینی در سطح فردی و اجتماعی هستند. این بازاندیشی از سطوح شناختی و ادراکی گرفته تا سطوح عملی و کاربردی تجربه دینی را شامل می‌شود. پنج مضمون برساخت‌شده عبارتند از شناخت عادتواره‌ای، فردیت گزینشگر، داوری‌های دین‌گریزانه، و بازاندیشی معنویت‌گرا. مطابق نتایج می‌توان گفت که نوعی بازاندیشی گاهاً حاد و تند در میان بعضی مشارکت‌کنندگان وجود دارد. نگاه کلی آن‌ها به دین، بر اساس قضاوت در مورد کیفیت حضور دین در جامعه است که تا حدود زیادی بار انتقادی جدی دارد. با وجود این، اگر چه مشارکت‌کنندگان به شکلی بازاندیشانه با دین مواجهه دارند، اما هنوز مرزهای اعتقادی در این زمینه محکم و پابرجاست. در واقع، بیشترین محور محاجه دینی، تاکید بر فردیت و گریز از دین عادتواره‌ای است. در واقع، عاملیت، ضمن داشتن اعتقاد دینی (بخصوص در اصول)، اما در مرز بین دین، عادتوارگی، و معنویت سرگردان است. در پایان، پیشنهاد می‌شود که مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شود تا مفاهیم مربوط به درک و تجربه دینی نسل جدید به طور کامل‌تر و دقیق‌تر تبیین شود. این پژوهش‌ها می‌توانند به درک بهتر پویایی‌های دینی در جامعه معاصر ایران کمک کنند و راهکارهایی برای پاسخگویی به چالش‌های پیش‌روی دین و نسل جوان ارائه دهند.

understanding and experience of religiosity in generation z; a qualitative study in yazd city

religious understanding and experience are among the most important issues in the daily lives of iranians, especially the younger generation. the aim of this research is to discover and analyze the understanding and experience of religion among generation z students in the humanities. accordingly, and based on the data saturation criterion, 21 students participated in the study, and the interview data were analyzed using thematic analysis. the analysis of the interviews showed that the participants are seeking a kind of re thinking of religion and its concepts, regarding religious understanding and experience at the individual and social levels. this re thinking includes cognitive and perceptual levels, as well as the practical and applied levels of religious experience. five constructed themes are habitualized cognition, selective individuality, religion averse judgments, and spiritualistic re thinking. according to the results, it can be said that there is a kind of sometimes acute and harsh re thinking among some participants. their general view of religion is based on judgments about the quality of religion’s presence in society, which is largely critically loaded. nevertheless, although the participants face religion in a reflective way, the boundaries of belief in this area are still firm and established. in fact, the main focus of religious debate is the emphasis on individuality and the escape from habitualized religion. indeed, agency, while having religious beliefs (especially in principles), is nevertheless wandering at the border between religion, habitualization, and spirituality. finally, it is suggested that further studies be conducted in this field to more fully and accurately explain the concepts related to the understanding and experience of religion of the new generation. these studies can help to better understand the dynamics of religion in contemporary iranian society and provide solutions to address the challenges facing religion and the younger generation.