برآمدن مطالبات اقتصادی، یک نظریۀ زمینه‌ای از مطالبات اقتصادی زنان شهر یزد

مفهوم مطالبه‌گری حقوق شهروندی از مفاهیمی است که در دنیای مدرن، توجه شهروندان و دولت را به خود معطوف ساخته است. پیش از این چنین مفاهیمی برای ملت ناشناخته بود، ولی امروزه شهروندان آگاهی بیشتری از حقوق شهروندی خود کسب نموده‌‌اند. از آنجایی که مطالبه‌گری اغلب خصیصۀ جوامع مدرن تلقی می‌شود، پرداختن به وضعیت مطالبه‌گری در بستری سنتی مذهبی ضروری به نظر می‌رسد. لذا پژوهش حاضر با هدف شناخت مطالبات اقتصادی زنان و وضعیت مطالبه‌گری آن‌ها در بستر شهر یزد انجام شده ‌است. با راهبرد نظریه زمینه‌ای و با استفاده از نمونه‌گیری نظری و هدفمند 13 نفر از زنان برای مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته انتخاب شدند و فرایند نمونه‌گیری تا مرحله اشباع کامل اطلاعات ادامه یافت. داده‌های به دست آمده پس از تبدیل به متن با استفاده از سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که در مجموع 12 مقولۀ اصلی برساخت شده است. مقولات برآمده شامل برهمکنش حقوق و تکالیف دولت/ ملت، دغدغه‌های اقتصادی فراگیر، گذشت‌های مادی، کنش‌های مطالبه‌گرانه پیشینی، نارضایتی از کژکارکردهای اقتصادی – سیاسی، کاهش تاب‌آوری اقتصادی، برآمدن مطالبات اقتصادی، مطالبه‌گری اقتصادی، کنش‌های اقتصادی معطوف به خود معطوف به دیگری، تحقق/انباشت مطالبات اقتصادی، پیامدهای سیاسی اعتقادی و پیامدهای روانی تحقق/عدم تحقق مطالبات و ... است که نتایج حاصل از آن در قالب مدل پاردایمی و نظریه تجربی ارائه شد. نتایج کلی نشان می‌دهد که شهروندان در مواجهه با پدیدۀ مرکزی «برآمدن مطالبات اقتصادی» با راهبردهای مختلفی اعم از مطالبه‌گری اقتصادی درصدد تحقق آن برآمده و یا با گریز از مطالبه‌گری از مطالبات خود می‌گذرند. همچنین پیامدهای تحقق یا عدم تحقق مطالبات، در سطوح اجتماعی، سیاسی اعتقادی و روانی نیز ارائه شده است که توجه سیاستگذاران در این زمینه ضرورت دارد.

emergence of economic demands, a grounded theory of the economic demands of women in yazd city

the concept of citizenship rights and demand is one of the concepts that has attracted the attention of citizens and the government in the modern world. previously, such concepts were unknown to the people, but today, citizens have gained more awareness of their citizenship rights. since demandingness is often considered a characteristic of modern societies, it seems necessary to study the situation of demandingness in a traditional religious context. therefore, the current research has been conducted with the aim of knowing the economic demands of women and the status of their demands in the city of yazd. with the strategy of grounded theory and using theoretical and targeted sampling, 13 women were selected for semi structured in depth interview and the sampling process continued until the complete information saturation stage. the obtained data were analyzed after converting to text using three stages of open, central and selective coding. the emerging categories include the interaction of rights and duties of the state/nation, comprehensive economic concerns, material concessions, previous demanding actions, dissatisfaction with economic political dysfunctions, reduction of economic resilience, economic actions directed at self directed at others, etc., the results of which it was presented in the form of paradigm model and experimental theory. the general results show that the citizens try to realize it with different strategies, either by economic demands or by avoiding demands. also, the consequences of the fulfillment or non fulfillment of demands have been presented at the social, political religious and psychological levels, which require the attention of policymakers in this field.