طراحی مدل عوامل موثر بر مصرف‌گرایی در ایران با تکیه بر روش فراترکیب

مصرف‌گرایی پدیده‌ای جهانی است که بر اثر دگرگونی‌های ناشی از انقلاب صنعتی به ویژه سلطه نظام سرمایه‌داری متاخر، در چند دهه اخیر در سرتاسر جهان گسترش یافته است، در ایران نیز در چند دهه اخیر مصرف‌گرایی به شکل گسترده‌ای تمام حوزه‌های زیسته افراد را دربرگرفته است و به عنوان یک مسئله اجتماعی مهم ذهن بسیاری از محققین را به خود مشغول کرده است، بر همین اساس بررسی عوامل موثر بر مصرف‌گرایی در ایران ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر مصرف‌گرایی در ایران است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی فراترکیب و الگوی هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو که در سال 2003 طراحی کرده‌اند، انجام شده است. با استفاده از روش فراترکیب نتایج مطالعات پیشین که بین سال‌های 1390 تا 1400 انجام شده، مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط تعدادی از مقالات مرتبط شناسایی و از بین 256 مقاله در نهایت 24 مقاله با استفاده از معیارهای فراترکیب انتخاب شدند. برای بررسی کیفیت و پایایی یافته‌های این پژوهش از شاخص کاپا استفاده شده که نتایج آن حکایت از کیفیت مناسب یافته‌های پژوهش دارد. یافته‌های حاصل از این پژوهش به استخراج کدهای مختلفی منجر شد و پس از رفت و برگشت‌های مداوم و بررسی و ادغام یافته‌های اولیه این پژوهش در زمینه‌های فرعی، هشت زمینه اصلی به دست آمد که به ترتیب فراوانی عبارتند از؛ ابعاد فردی، ابعاد اجتماعی، ابعاد اقتصادی، ابعاد سیاسی، متغیرهای زمینه‌ای، ابعاد فلسفی، ابعاد رسانه‌ای و ابعاد زیست محیطی، همچنین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که متمایز کردن خود از دیگران، اسراف و تجمل‌گرایی، حضور پررنگ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی، تغییر در نوع نگاه به بدن به مثابه کالا، سیاسی شدن مصرف و ... بر مصرف‌گرایی در ایران بسیار مهم بوده و یافته‌های این پژوهش برخی از نظریات قبلی در رابطه با مصرف‌گرایی را تایید می‌کند.

designing a model of factors affecting consumerism in iran based on meta-synthesis

consumerism is a global phenomenon that has spread all over the world in the last few decades as a result of the changes caused by the industrial revolution, especially the dominance of the late capitalist system. in iran, in the last few decades, consumerism has widely covered all areas of people’s lives and as an important social issue, it has occupied the minds of many researchers, therefore it is necessary to investigate the factors affecting consumerism in iran. the purpose of this research is to investigate the factors affecting consumerism in iran. the purpose of this research is to investigate the factors affecting consumerism in iran. the current research was conducted using the meta-composite qualitative method and the seven-step model of sandelowski and barroso of years 2003. using meta-synthesis method, the results of previous studies conducted between 1390 and 1400 were examined, and a number of relevant articles were identified using related keywords, and finally 24 articles were selected from 253 articles using meta-synthesis criteria. to check the quality and reliability of the findings of this research, the kappa index was used, and its results indicate the appropriate quality of the research findings. the findings of this research led to the extraction of various codes, and after continuous back and forth and examination and integration of the initial findings of this research in sub-fields, eight main fields were obtained, which in frequency are: individual dimensions, social dimensions, economic dimensions, political dimensions, contextual variables, philosophical dimensions, media dimensions and environmental dimensions, also the results of this research show that distinguishing oneself from others, extravagance and luxury, the strong presence of media and virtual social networks, the change in the way of looking at the body as a commodity, the politicization of consumption, etc. are very important on consumerism in iran, .