>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل ارتباط صنعتی شدن، تقسیم کار و روابط اجتماعی در ایران مبتنی بر دیدگاه دورکیم با رویکرد اقتصادسنجی فضایی  
   
نویسنده عزیزمحمدلو حمید
منبع جامعه شناسي اقتصادي و توسعه - 1399 - دوره : 9 - شماره : 1 - صفحه:191 -217
چکیده    یکی از عوامل و سازوکارهایی که در تعیین و جهت‌دهی نوع ساختار روابط اجتماعی هر جامعه‌ای اثرگذار است، میزان یا سطح صنعتی شدن آن جامعه است. صنعتی شدن شرایط و مقدمات لازم را برای تخصصی‌تر شدن فعالیت‌های اقتصادی و تقویت تقسیم کار اجتماعی فراهم نموده و از آن طریق چگونگی و شعاع روابط اجتماعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله در چارچوب دیدگاه تقسیم کار اجتماعی دورکیم، تاثیر صنعتی شدن بر سطح و نوع روابط اجتماعی حاکم بر استان‌های مختلف کشور با تاکید بر سازوکار تخصصی شدن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و همچنین داده‌های استان‌های کشور در دو مقطع زمانی 1383 و 1393 بهره گرفته شده و روابط بین صنعتی شدن، تقسیم کار و روابط اجتماعی برآورد گشته و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که بین سطح توسعه فعالیت‌های صنعتی در استان‌ها طی دو مقطع زمانی ازیک‌طرف و سطح تخصصی شدن فعالیت‌های صنعتی و میزان تقسیم کار از طرف دیگر رابطه مثبت وجود دارد. همچنین افزایش تقسیم کار و تخصصی شدن فعالیت‌های اقتصادی نیز ازیک‌سو منجر به بهبود و تقویت روابط اجتماعی میان گروهی(ارگانیکی) مبتنی بر قواعد و هنجارهای رسمی شده و از سوی دیگر باعث کم‌رنگ‌تر شدن روابط درون‌گروهی(مکانیکی) مبتنی بر ساختارهای سنتی گشته است. اما ازآنجاکه قدر مطلق میزان تاثیر مثبت صنعتی شدن بر روابط ارگانیک از قدر مطلق میزان تاثیر منفی آن بر روابط مکانیک کمتر است، درجه جانشینی روابط ارگانیک به جای روابط مکانیک در فرایند صنعتی شدن در کشور ضعیف بوده و ازاین‌رو ساختار روابط اجتماعی کشور متناسب با شرایط یک جامعه صنعتی تحول و تکامل نیافته است.
کلیدواژه صنعتی شدن، تقسیم کار، روابط اجتماعی، امیل دورکیم، اقتصادسنجی فضایی
آدرس دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین, دانشکده علوم اجتماعی, ایران
پست الکترونیکی azizmohammadlou@soc.ikiu.ac.ir
 
   Analyzing the relationship between industrialization, labor division and social relation in Iran based on Durkheim using spatial econometrics approach  
   
Authors
Abstract    Industrialization as one of the affecting mechanisms on social relation in every society provides the prerequisites for specialization of economic activity and labor division and through which influences the social relations scope. This paper, in the framework of Durkheim social division of labor, has investigated the effect of industrialization on the level and type of social relations in Iran provinces emphasizing the specialization mechanism. The relationship between industrialization, labor division and social relations has been estimated by spatial econometrics model using data for the years 2004 and 2014. The findings reveal that there is a positive and statistically significant relationship between the industrial development, the specialization of industrial activities and labor division. Specialization of economic activities while reducing the mechanic social relation which is based on traditional structures, leads to enhance the organic social relation which is based on formal norms and rules. Since the absolute value of the effect of industrialization on organic social relation is less than the absolute value of the effect of industrialization on mechanic relation, substitution rate of organic relation for mechanic relation is weak in the process of industrialization. Therefore the structure of social relation in Iran has not been evolved and developed proportional to the condition of an industrialized society
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved