نوسازی و تحول ارزش‌های خانوادگی سنتی در شهر تبریز

طی دهه‌های اخیر نهاد خانواده تحت تاثیر عوامل داخلی و بیرونی تغییر و تحولات متعددی را تجربه نموده است. از مهمترین عومل بیرونی، نوسازی یا مدرنیزاسیون است که در کشور ما منجر به دگرگونی‌های زیادی در ارزش‌های خانوادگی سنتی شده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش نوسازی در تحولات ارزش‌های خانوادگی سنتی در بین نسل‌های مختلف است. جامعه آماری پژوهش زنان و مردان متاهل بالای 18 سال شهر تبریز است که 600 نفر از آنها با بهره‌گیری از نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. پاسخگویان بر اساس حوادث و تجربه‌های تاریخی مشترکی که تجربه کرده‌اند به چهار نسل تقسیم شده‌اند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که مولفه‌های نوسازی (تحصیلات، فردگرایی، عقلانیت ابزاری، بازاندیشی، مساوات‌طلبی جنسیتی، عرفی‌شدن، مصرف‌گرایی) تاثیر معناداری بر تحول ارزش‌های خانوادگی از سنتی به مدرن در نسل‌های چهارگانه داشته است. البته تاثیر مولفه‌های نوسازی بر ارزش‌های خانوادگی سنتی در نسل‌های مختلف یکسان نیست و این تاثیر از نسل اول به نسل چهارم روند افزایشی داشته است. به‌طوری که مولفه‌های نوسازی در نسل اول 28 صدم، در نسل دوم 31 صدم، در نسل سوم 34 صدم، و در نسل چهارم 44 صدم از تغییرات ارزش‌های خانوادگی سنتی مشارکت‌کنندگان را توانسته‌اند تبیین کنند.

Modernization and Transformation of Traditional Family Values in Tabriz City

In recent decades, the family institution because of internal and external factors has undergone various changes and transformations. One of the most important external factors is modernization which has led to a lot of changes in traditional family values in Iran. The present research aims to study the role of modernization in the transformation of traditional family values among different generations. The statistical population of the study is married men and women over 18 years of age in Tabriz city, 600 of them were studied using multistage cluster sampling. Participations were divided into four generation groups according to their shared experiences. The research findings indicate that the components of modernization (education, individualism, instrumental‌ rationality,‌ reflexivity, gender egalitarianism, secularization, and consumerism) have had a significant effect on the transformation of family values from traditional to modern in the four generations. Nevertheless, the effect of modernization components on traditional family values is not the same in different generations, and this effect has been increasing from the first generation to the fourth one, so that the modernization components could explain 0.28 of the variances in traditional family values for the first generation, 0.31 for the second generation, 0.34 for the third generation, and 0.44 in the fourth generation.