نشانه‌شناسی تصویری شاهزادۀ ایرانی در نگاره‎‌‌های هندی «داراب‌نامه» (نسخه کتابخانۀ بریتانیا)

بیان مسئله: «داراب‌نامه» افسانه‌ای عامیانه از قهرمانی داراب و پسرش فیروزشاه است که در خلال آن، عشق شاهزاده‌ای ایرانی به شاهدخت یمن روایت می‌شود. این داستان در میان گرایش‌های ایران‌گرایانۀ‌ گورکانیان هند مورد توجه بوده و در پروژه‌های نگارگری دربار «اکبرشاه» در دستور کار قرار گرفته و اجرا شده ‌است. به همین منظور در این پژوهش مقرر است به سوال؛ چیستی شکل، نشانه‌های تصویری و ترکیب‌بندی‌ها، در نگاره‌های نسخۀ داراب‌نامۀ طرسوسی کتابخانۀ بریتانیا پاسخ داده شود.هدف: شناسایی عناصر تصویری و ترکیب‌بندی داستان‌های عامیانۀ ایران در نسخۀ مصور «داراب‌نامه» طرسوسی محفوظ در کتابخانۀ بریتانیا هدف این پژوهش است.روش پژوهش: این پژوهش ماهیتاْ بنیادی است و به شیوه توصیفی-تحلیلی و بر پایه مطالعات اسنادی و چارچوب نشانه‌شناسی تصویری شکل گرفته است. روش نمونه‌گیری هدفمند بوده و تعداد 7مجلسِ منتخب از 157 نگارۀ داراب‌نامۀ طرسوسی است که با رویکرد کیفی بررسی می‌شوند.یافته‌ها: عناصر تصویری نسخه داراب‌نامه کتابخانه بریتانیا سرشار از نشانه‌های فرهنگی هستند و در مولفه‌هایی همچون «نماد»، «رنگ» (حاکمیت رنگ‌های گرم؛ کاربست رنگ نارنجی در بازنمایی قهرمان داستان؛ بهره‌گیری از جنبه‌های بیانی و نمادین رنگ‌ها)، «ترکیب‌بندی» (سامان‌دهی عناصر تصویری در راستای رویداد داستانی و تاکید بر شخصیت محوری از طریق موقعیت قرارگیری در صفحه و نیز استفاده از ترکیب‌بندی‌های دایره‌ای، مثلثی و خطی برای ایجاد فضای پویا، مهیج و آرام) و «زاویۀ دید» (روبه‌رو، هم‌سطح و بالا)، پدیدار شده‌‎اند.

visual semiotics of the iranian prince in the indian paintings of darab-namah (british library manuscript)

problem definition: «darab-namah» is a folk legend about darab, the hero, and his son firuz shah, during which the love of an iranian prince for a yemeni princess is narrated. this story is of interest among the iran-oriented tendencies of the gurkans of india, and it was included in the painting projects of akbar shah’s court.objective: for this purpose, in this research, it is decided to ask the question; what is the shape, pictorial signs and compositions, in the illustrations of darab nama tarsusi manuscript of the british library should be answered.research method: this research is fundamental in nature and is formed using a descriptive-analytical method based on documentary studies and a visual semiotics framework. the sampling method is purposeful, and the number of 7 elected majlis out of 157 paintings of darab-namah of tarsus is used for the qualitative analysis.results: the visual elements of the british library manuscript are rich in cultural markers. factors such as applying3w the symbolic and expressive aspects of colors, organizing visual elements in line with the story event, emphasizing the central character through the position on the page, and the type of angle of view have played an effective role in the meaning generation process.