جستاری در جنبش هنر نوگرای ایران در نقاشی‌خط (بر پایه گرایش به سویه‌های هنر سنتی و مدرن)

بیان مسئله: این مقاله در پی آن است که جنبش هنر نوگرای ایران در بافت تاریخی خود بررسی کرده و به ریشه‌ها و زمینه‌های بروز آن نگاهی بیندازد تا بنیان‌های نوجویانه نقاشی مدرن ایران به‌ویژه نقاشی‌خط را روشن نماید. خوشنویسی که دارای پیشینه‌ای مقدس است و با نگارش کتاب الهی ارتباط دارد، سیر تاریخی خود را از قرون گذشته با سابقه‌ای پربار تا سکولارشدن مستمراً پی‌گرفته و با فراز و نشیب‌های پشت‌سر گذاشته  یک وجه آن به نقاشی‌خط‌هایی منجر شده که در جای خود قابل تامل و بررسی‌اند. در این بررسی مشخصاً به این سوال که رخداد سویه‌های سنتی ومدرن نقاشی خط ایران چگونه بوده داده پاسخ داده خواهد شد. این پژوهش مسئله این مقاله، آن است که چگونه نقاشی‌خط (جنبش لتریسم ایران) را در هنر معاصر ایران بر پایه دوگانه هنر سنتی و مدرن می‌توان طبقه‌بندی کرد؟ نقاشی خط با طبقه بندی دوگانه هنر سنتی و نوگرا چه ویژگی هایی دارند؟هدف: این نوشتار، در جهت مطالعات سبک‌شناختی و اقامه بحث فرهنگ بصری ایران بوده و در پی آن است که جنبش لتریسم ایران را براساس رویکرد سنتی و مدرن در قالب نقاشی‌خط طبقه‌بندی نماید.روش پژوهش: شیوه این پژوهشِ بنیادی، کیفی با روشی توصیفیتحلیلی است. در گردآوری داده‌ها از مطالب و منابع کتابخانه‌ای و مطالعه بصری آثار مربوطه بهره برده است.یافته‌ها: دستاورد این مقاله روشن می‌سازد که نقاشی‌خط در پیروی از جنبش مدرن«لتریسم» در غرب، در جنبش سقاخانه با رویکردی هویت‌محور با استقبال گسترده‌ای از سوی هنرمندان مواجه شد که به دو گونه سنتی و نوگرا یا رویکرد خوشنویسانه و نقاشانه بخش شده ‌است.

a survey on the modernist art movement of iran in calligram (based on the orientation towards traditional and modern art strains)

problem definition: this article seeks to have a historical and artistic analysis of the modern art movement of iran, take a look at its roots and emergence contexts, to clarify the foundations of the innovational movement in the art of modern painting in iran, especially in calligram. calligraphy, which has a sacred background and is related to the writing of the divine book, has followed its historical course from the past centuries with a rich history until secularization and has gone through many ups and downs. the problem of this article is whether calligram (iranian letterism movement) can be classified in the contemporary art of iran based on the duality of traditional and modern art? what characteristics does this classification explain the duality of traditional and modern art?objective: the purpose of this article is to study the cognitive style and discuss the visual culture of iran, and it seeks to classify the iranian letterism movement based on the traditional and modern approach in the form of paintingcalligraphy.research method: the method of this fundamental research article is qualitative with a descriptiveanalytical presentation. in obtaining results and collecting data and materials, this study has benefited from library resources and visual study of works.results: the achievement of this article makes it clear that calligram, following the modern &letterism& movement in the west, was widely welcomed by artists in the saqqakhane movement with an identityoriented approach. it is divided into two types, traditional and modern, or calligraphic and painterly approaches.