نسبت وجوه بازنمایانۀ سبک کمال‌الملک با نقاشی دهه 80 و90 ایران بر اساس نظام سبکی ولفلین

بیان مسئله: پس از کم‌رنگ‌شدن هژمونی جریان مدرنیسم از اواخر دهۀ 70 شمسی، نقاشی بازنمایی در ایران به محور اصلی تولیدات نقاشی دهۀ 80 و 90 شمسی تبدیل شد. بی‌شک ظهور مجدد این جریان بعد از سنت کمال‌الملکی، دلایل بیرونی و داخلی خاص خود را داشت؛ اما آنچه در این حضور مجدد، نیازمند مداقه است، واکاوی ویژگی‌ها و مختصات این نوع نقاشی نسبت با سنت تصویری کمال‌الملک می‌باشد که خود وامدار نقاشی بازنمایی اروپایی است. پرسش‌های مطرح‌شده در این پژوهش، این است که از منظر نظام سبکی هاینریش ولفلین، در نقاشی بازنمایی دهۀ 80 و 90 ایران، چه مولفه‌های فرمی از سبک کمال‌الملک وجود دارد؟ این مختصات سبکی با روش‌های بازنمایی در تاریخ نقاشی اروپا چه نسبتی دارد؟هدف: پژوهش پیش­رو با هدف بررسی و تحلیل ویژگی‌های سبکی مسلط در نقاشی بازنمایی معاصر ایران و نسبت آن با سبک تصویری کمال‌الملک صورت گرفته است.روش پژوهش: این پژوهش بنیادی و با روش توصیفی‌‌‌تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و آرشیوهای موجود، انجام شده است. مبنای این پژوهش بر اساس رویکرد فرمالیستی و با استفاده از نظریه‌های فرم و سبک توسط هاینریش ولفلین در باب اصول متضاد دوگانه (خطی / نقاشانه، سطحیت / عمق، تکثر / وحدت، فرم باز / فرم بسته، وضوح نسبی / مطلق) بوده است.یافته‌ها: استفاده از رویکرد سبکی ولفلین در تطبیق با نقاشی بازنمایی دهۀ 80 و 90 ایران نشان داد بسیاری از وجوه تصویری نقاشی کمال‌الملک که بر پایۀ عکس، پرداخت جزییات، نظام متکثر فضا، نماهای رو به‌رو و هم‌راستا با سطح کادر و حاکمیت کیفیت خطی است، در زیرساخت بنیادین نقاشی بازنمایی دهۀ 80 و 90، حضوری قاطع و چشمگیر دارد. این مختصات، بیش از آنکه با نگرش نقاشانه و مفهوم فضا در تاریخ نقاشی غرب، نسبتی داشته باشند، بر الگویی خطی (در مقابل نقاشانه) استوار هستند که بن‌مایه‌های آن‌ها را می‌توان تا سنت نگارگری ایرانی (فرم مثالی) جست‌وجو کرد.

Relationship between the Representative Aspects of Kamal-ol-Molk Style and 1380s and 1390s Iranian Painting Based on Wolfflin’s Stylistic System

Problem Definition: Following the decline of the hegemony of modernism from the late 1370s, representational painting in Iran became the main focus of the painting productions of the 1380s and 1390s. Undoubtedly, the reemergence of this movement after the KamalolMolk tradition had its own external and internal reasons. But what needs to be considered in this reappearance is the analysis of the characteristics and peculiarities of this painting concerning the pictorial tradition of KamalolMolk, which owes itself to the European representational painting. The questions raised in this research are: From the perspective of Heinrich Wolfflin’s stylistic system, what are the formal components of the KamalolMolk style in the representational painting of Iran in the 1380s and 1390s? What do these stylistic peculiarities have to do with representation methods in the history of European painting?Objective: The present study aims to investigate and analyze the dominant stylistic features in contemporary Iranian representational painting and its relationship with the visual style of KamalolMolk.Research Method: This study is fundamental research and has applied a descriptiveanalytical method, and the data is gathered using existing library resources and archives. The basis of this research is on the formalist approach and the application of theories of form and style by Heinrich Wolfflin on dual opposing principles (Linear and Painterly; Plane and Recession; Closed and Open form; Multiplicity and Unity; Clearness and Unclearness).Results: The use of Wolfflin’s stylistic approach compared to the representational painting of Iran in the 1380s and 1390s showed that many of the visual aspects of KamalolMolk painting are based on images, details concentration, multispace system, front views in line with frame level, and dominant linearity. This approach has a decisive and significant presence in the basic infrastructure of the representational painting of the 1380s and 1390s. These peculiarities are based more on a linear pattern (as opposed to painting) than on the painting perspective and the concept of space in the history of Western painting, the bases of which can be traced back to the Iranian painting tradition (exemplary form).