بررسی مفهوم نامکانی در عکاسی ایران با نگاهی به آثار محمد غزالی و مهران مهاجر

بیان مسئله: نامکانی مفهومی است که نخستین ‌بار توسط انسان‌شناس فرانسوی، «مارک اوژه» در سال 1992 مطرح شد. این پژوهش در پی بررسی این مفهوم در عکاسی معاصر ایران، با استفاده از نظریات «اوژه» است. در این فرآیند نخست به تشریح نامکانی و عوامل پیدایش آن و سپس به ویژگی‌های دوران سوپرمدرنیته پرداخته شده و با استفاده از آن توضیح داده میشود که چگونه نامکانی در این عصر ایجاد می‌گردد. همچنین در ادامه به رابطة نامکانی و عکاسی و اینکه چگونه نامکانی پس از مدرنیسمِ عکاسی، در آثار جریاناتی نظیر زمین‌نگاری نوین هویدا شد، پرداخته می‌شود. در ادامه آثار دو عکاس معاصر ایرانی، «محمد غزالی» و «مهران مهاجر» مطالعه شده و چگونگی نمود نامکانی در آثار این دو جستجو می‌شود.هدف: شناخت مفهوم نامکانی با استفاده از نظریات اوژه در آثار دو عکاس معاصر ایرانی محمد غزالی و مهران مهاجر است.روش پژوهش: منابع این پژوهش کتابخانه‌ای و روش ارائه آن توصیفی وتحلیلی است.یافته‌ها: شیوه‌های بازنمایی مهاجر و غزالی، بیانگر مولفه‌های نامکانی است و فضا در آثارشان، برملاکننده مناسبات جغرافیایی، انسان‌شناختی و جامعه‌شناختی است. دو عکاس برای بازنمایی فقدان هویت، تاریخ و رابطه در نامکان، به تمهیداتی چون مواجهه‌ موقت به واسطة عکاسی اسنپ‌شاتی و اتفاق، بازنمایی مخدوش بودن هویت جمعی در ارتباط با عامل هویت‌ساز، جایگزینی ارتباط بین فرد و شیء به جای افراد با یکدیگر و همگانی کردن خلق اثر در راستای افراط در مرجعیت‌های فردی متوسل شدند. افزون بر این، مشخص شد که با به تصویر کشیدن امور جزیی مخدوش مستتر در امر کلی بنای تاریخی از مکان، نسبت با زمان حال، نامکان می‌سازد.

Investigation of the non-place concept in Iranian photography with a look at the works of Mohammad Ghazali and Mehran Mohajer

Problem definition: Nonplace is a concept first introduced in 1992 by the French anthropologist Marc Augé. The present research seeks to investigate this concept in contemporary Iranian photography, using Augé’s theories. In this process, first, the nonplace and factors of its origin are described and then the characteristics of the supermodernism era are discussed, by which it is explained how the nonplace has been created in this age. In the following, the relationship between nonplace and photography has been discussed and attempts have been made to investigate how nonplace appeared after the modernism of photography in the works of movements such as modern geography. In addition, the works of two contemporary Iranian photographers, Mohammad Ghazali and Mehran Mohajer, have been studied and the way the concept of nonplace is illustrated in the works of these photographers has been sought as well. Objective: The aim of the present study is to understand the concept of nonplace using Augé’s theories in the works of two contemporary Iranian photographers, Mohammad Ghazali and Mehran Mohajer. Research Method: The required information has been collected via the library resources and presented in a descriptiveanalytical manner. Results: The representation methods of Mohajer and Ghazali indicate the nonplace components and the space in their works reveals the geographical, anthropological and sociological relations. In order to represent the lack of identity, history and relationship in the nonplace, the two photographers took measures such as temporary exposure through snapshots and happening photography, representing the distortion of collective identity in relation to the identitymaking factor, replacing the relationship between an individual and object instead of people with each other and generalizing the creation of the work toward extremism in the individual authorities. In addition, it was found that by depicting the distorted details hidden in the general structure of the monument from the place, compared to the present, makes nonplace.