مطالعه تطبیقی پیکرۀ انسان- گاوبالدار در هنر آشوریان و هخامنشیان

موجودات ترکیبی که از آمیختن اجزای مختلف حیوان و انسان یا حیوانات گوناگون با هم به وجود آمده اند؛ در قالب عناصر هنر و معماری، نقوش برجسته و پیکرهمعماری نمایان شده اند. یکی از زیباترین و عظیم ترین این حیوانات ترکیبی، انسانگاو بالدار است. هدف از این مقاله بررسی این جانور ترکیبی در تمدن آشوریان و هخامنشیان و یافتن تشابهات و تمایزات آنان با رویکردی تطبیقی است. برای این منظور شکل ظاهری، و نقش کاربردی در انسانگاو بالدار مطالعه و تطبیق داده می شود. پژوهش پیش رو کیفی است و از نظرهدف بنیادی است. شیوه گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و تحلیل تصاویر است و تجزیه و تحلیل اطلاعات به شیوه توصیفی و تحلیلی است. این که چرا آثار هخامنشی باتوجه به شباهت های بسیار به آثار آشوری به کمال هنری رسیده  سوالی است که  در این پژوهش به آن پاسخ داده می‌شود. براساس فرضیه این پژوهش سنت آداب و پرستش ایزدان و بن‌مایه های فرهنگی و اعتقادی بر سیر هنر تمدن‌ها تاثیر زیادی دارد و صرفاً تاثیر و تاثر دلیل یکسان‌انگاری هنر تمدن ها نیست. نتیجه  این پژوهش نشان می‌دهد که علاوه بر اشتراک و افتراق پیکرۀ انسانگاو بالدار دو تمدن، که در باور هخامنشیان  جایی برای پیکرهای آیینی و نذری وجود ندارد و مفاهیم «لاماسوها» در هنر ایرانی با توجه به فرهنگ «مزدیسنایی» تغییر ماهیت و همچنین کاربرد داده است. انسانگاوبالدار آشوری به عنوان محافظی پرقدرت، نمونه ای برای ساخت و ادامۀ این پیکره ها در حکومت باعظمت هخامنشی شد. و باوجود اقتباس ظاهری، در نمادپردازی متفاوت است. به طور کلی انسانگاو بالدار از تمدن آشوری آغاز شده و به بهترین نمونۀ آن در هنر هخامنشی رسیده و در نمونۀ هخامنشی تاثیر هنر آشوری آشکار بوده اما هویت مستقل تفکر پارسی در آن کاملاً حفظ شده است.

Comparative Study of the Sculpture of Lamassu in Assyrian and Achaemenid Art

There were numerous myths about animals in the ancient world and mythology, many of which were considered sacred creatures. The gods were sometimes portrayed as hybrid and strange animals to make the ancient human beings have a better understanding of their grandeur and holiness. Among the most important elements in the ancient world and mythology were the imaginary and mythical creatures that were created from the combination of two or more important creatures and were considered to be extraordinarily powerful. These imaginary beings reflected the beliefs of the artists that created them. Moreover, most of the Mesopotamia gods had an animalistic form so that they had a human’s face and an animal’s body or vice versa. Lamassu was one of the hybrid gods in the Assyrian civilization which was often considered to provide protection from evil and guard the palace. The tradition of using this huge hybrid creature influenced the Achaemenid as well. The present study hypothesized that the traditions, rituals, worship of gods, and cultural and religious themes have a profound effect on the development of art in various civilizations. Therefore, the art of different civilizations cannot be considered the same due to their influences on each other. The present study aimed to compare two Assyrian and Achaemenid lamassu sculptures to show the development and perfection of the visual elements in the sculpture belonging to the Achaemenid art to raise awareness about the intellectual and cultural system of civilizations. In this regard, Abolghasem Dadvar and Roya Roozbehani (2016) in their study thoroughly introduced and described the hybrid animals and their classification and also compared the Achaemenid and Assyrian relief.Fariba Foruzanfar (2013) in her article titled &Investigation on the Sculptures of Lamassu in Persepolis and Khorsabad Palace& mentions the similarities and differences of the meaning of the mythical sculptures of lamassu in Persepolis and Khorsabad palace. However, the aforementioned article lacks adequate figures and comparison tables. The distinctive feature of the present study was its emphasis on the differences and similarities of the sculptures of lamassu in all of the cases that could be found in &Nineveh&, &Khorsabad&, and &Nimrud&. Furthermore, this study presented the subject differently way by focusing on the sculpture and comparing its significance in the myths of two civilizations by drawing a comparison table.